سؤال: آیا اگر «فردوس» مقصد «انسان» باشد، لازم نمی‌آید که اشرف به اخس برود؟
تفصیل سؤال: در منهاج فردوسیان، برترین مقصد انسان را رسیدن به «فردوس» معرفی می‌کنند، در حالی که «فردوس» مخلوق خداست، ولی انسان، «اشرف مخلوقات» خداست و شأن انسان برتر از رفتن به فردوس است. حتی اگر همه‌ی انسان‌ها را اشرف مخلوقات نشماریم و این مقام را مخصوص معصومین (علیهم‌السلام) بدانیم، باز هم باید جایی برتر از «فردوس» باشد که در شأن انسان‌های برتر مانند پیامبر و اهل بیت (علیهم‌السلام) باشد و آن، «جنت الذات» یا چیزی مانند آن است. آیا بردن مخلوق اشرف (باشرافت‌تر) به مخلوق اخس (پَست‌تر)، نقص اشرف (باشرافت‌تر) نیست؟
جواب: اثبات این که «فردوس»، برترین و آخرین درجه‌ی بهشت و جایگاه انبیای عظام و اوصیای کرام (علیهم السلام) است، به تصریح روایات معتبر صورت گرفته است نه با استدلال عقلی.
از سوی دیگر، چیزی به عنوان «جنت الذات» که ورای «فردوس» باشد، توسط وحی، برای ما ثابت نشده است و قائل شدن به آن، بر اثر برداشتی ناشیانه از قرآن کریم است.
برای آشنایی بیشتر با جایگاه «جنت الذات» به کتاب «مفاهیم راهبردی در منهاج فردوسیان» مراجعه نمایید.
نتیجه‌ی کلام این است که وقتی وحی، تصریح می‌کند که بالاترین درجه‌ی بهشت، فردوس است و فردوس، جایگاه انبیاء و اوصیاست، نباید با استدلال‌هایی که مقدمات وحیانی ندارد، به معارضه با وحی رفت.