سلام حاج فردوسی
سؤالی داشتم در خصوص حد ریش در برادران منهاجی لطفاً عنایت فرمایید توضیحی در خصوص حد ریش و حدود حرام بودن آن را در منهاج فردوسیان بفرمایید؟
ضمناً آیا ریش پرفسوری گذاشتن و با ماشین ریش را کوتاه کردن برای اصحاب منهاج فردوسیان اشکال ندارد؟
با تشکر از شما
************
باسمه تعالی
سلام علیکم
آنچه در منهاج فردوسیان مطرح است، نهی از زایل کردن ریش است. یعنی منهاجیّون نباید ریش خود را از بین ببرند. امّا این که حد ریش کدام است، باید به عُرف مراجعه نمود. البته منظور از عُرف، مردم کوچه و بازار نیستند بلکه منظور، عرف عقلاست. در عرف عقلا چهار گزینه در مورد صورت وجود دارد؛
اول: «کوسه» (یا کوسج) یعنی کسی که موی ریش ندارد یا بسیار کم دارد به حدی که به آن اعتنا نمیشود،
دوم: «تراشیدن»، یعنی موی صورت را با تیغ و مانند آن، چنان از بین ببرد که اثری از مو در صورت نماند.
سوم: «موی صورت» یعنی موهای کوتاهی که نیاز به شانه نداشته باشد.
چهارم: «ریش» که نیاز به شانه دارد.
همین تقسیم بندی برای موی سر نیز وارد است؛
اول: «کچل» یعنی کسی که موی سر ندارد،
دوم: «تراشیده» یعنی مویی که با تیغ و مانند آن، از ته زده شده باشد،
سوم: «موی کوتاه سر» (مانند سربازان) که نیاز به شانه ندارد،
چهارم: «زلف» (یا گیسو) که نیاز به شانه دارد.
با این تقسیم بندی در مییابیم که «ریش» غیر از «موی صورت» است در حالی که خیلی از مردم (و حتی افراد مذهبی) چنین خیال میکنند که موی صورت، همان ریش است. در حالی که ریش، دارای لوازم و مشخصاتی است. یکی از بهترین راههای تشخیص حد ریش [در قسمت کمی]، نیاز آن به شانه است. اگر وقتی مرد از خواب شبانه بر میخیزد یا از حمام و استخر خارج میشود، نیاز به شانه کردن صورت داشته باشد، معلوم میشود ریش دارد. ولی اگر نیاز ندارد، معلوم میشود یا «کوسه» است، یا صورتش را «تراشیده» است و یا «موی صورت» دارد ولی «ریش» ندارد.
اما حد ریش از ناحیهی بلندی، یک قبضه است یعنی با دست خود، ریشش را از زیر چانه در مشت بگیرد، هر مقدار که از زیر دستش بیرون باشد را باید کوتاه کند.
قاعدهی شانه برای تشخیص ریش، برای تشخیص «زلف» یا «گیسو» هم صادق است یعنی مرد یا زنی که از خواب برخیزد یا از حمام بیرون آید و نیاز به شانه نداشته باشد، یا «کچل» است، یا سرش را «تراشیده» و یا «موی سر» دارد ولی «زلف» (گیسو) ندارد. فقط کسی «زلف» یا گیسو دارد که نیاز به شانه داشته باشد و الا به هم ریخته و نامنظم جلوه میکند.
نکتهی دیگر در مورد ریش چانه (یا پرفسوری) باید عرض کنم که در عرف عقلا، ریش از رستنگاه آن (روبروی گوش) شروع و تا نقطهی مقابلش امتداد مییابد. پس هر قسمتی که کوتاه تر از حد نیاز به شانه باشد، اطلاق «ریش» بر آن نمیشود.
موفق باشید
حاج فردوسی