با سلام
1. مطلب زیر را در یکی از سایت‌ها خواندم. سندیت این حدیث چیست؟ یک روز، مرحوم آیت الله میرزا احمد مجتهدی تهرانی که خدا ایشان را غریق رحمت واسعه‌ی خویش نماید؛ با حالی خاص به بیان یک روایتی پرداختند که احساس کردم جگرم جلا و صفا پیدا کرد.ایشان فرمودند: روزی فردی آمد خدمت امام معصوم (امام باقر و یا امام صادق علیهما السلام که تردید از بنده می‌باشد) و به ایشان عرض کرد: اگر روزی یکی از دوستان شما گناهی کند، عاقبتش چگونه خواهد بود؟ امام در پاسخ به وی فرمودند: خداوند به او یک بیماری عطا می‌نماید تا سختی‌های آن بیماری کفاره‌ی گناهانش شود. آن مرد دو مرتبه پرسید: اگر مریض نشد چه؟ امام مجدد فرمودند: خداوند به او همسایه‌ای بد میدهد تا اورا اذیت نماید و این اذیت و آزار همسایه، کفاره‌ی گناهانش شود. آن مرد گفت: اگر همسایه‌ی بد نصیبش نشد چه؟ امام فرمودند: خداوند به او دوست بدی میدهد تا وی را اذیت نماید و آزار آن دوست بد، کفاره‌ی گناهان دوست ما باشد. آن مرد گفت: اگر دوست بد هم نصیبش نشد چه؟! امام فرمودند: خداوند همسر بدی به او میدهد تا آزار‌های آن همسر بد، کفاره‌ی گناهانش شود. آن مرد گفت: اگر همسر بد هم نصیبش نشد چه؟ امام فرمودند: خداوند قبل از مرگ به او توفیق توبه عنایت می‌فرماید. بازهم آن مرد از روی عنادی که داشت گفت: و اگر نتوانست قبل از مرگ توبه کند چه؟ امام فرمودند: به کوری چشم تو ! ما او را شفاعت خواهیم کرد.
2. در قیامت چه کسانی می‌توانند شفاعت کنند و شفاعت شامل چه افرادی میشود و در کدام مرحله از حساب و کتاب است؟
3. از لحظه مرگ همان ابتدا که روح از بدن جدا میشود، قبل از خاکسپاری، هنگام خاکسپاری بعد از دفن کردن و…. تا نهایت امر که انسان وارد جایگاه خود میشود چه مراحلی را می‌گذراند و چند سال طول میکشد و آیا انسان تنها هست و حیات او به چه صورت است و رشد و نمو و تغذیه دارد و کلا در صورت امکان این مراحل را توضیح بفرمایید؟ (اصلا دانستن این موارد نیاز هست یا خیر؟!)
4. آیا بهشت و جهنم نهایی در حال حاضر وجود دارد یا بعد از نابودی این دنیا و رخ دادن قیامت به وجود خواهد آمد و خلق خواهد شد، با این حال همه کسانی که تا کنون از دنیا رفته‌اند از حضرت آدم (ع) تا… آیا همچنان در برزخ هستند یا اینکه به حساب و. کتابشان رسیدگی شده از پل صراط گذشته‌اند و بهشت یا جهنم ابدی وارد شده‌اند؟
5. آیا برای انسان زنده امکان دارد از وضعیت اموات خود یا شهدا با خبر شود و بداند در چه وضعیتی قرار دارند؟!
با تشکر. التماس دعای ویژه. یا حق
************
باسمه تعالی
سلام علیکم
جواب را به ترتیب عرض می‌کنم و من الله التوفیق.
1. سندیت این حدیث چیست؟
جواب: چنین روایتی را نیافتم ولی نزدیک به همین مضمون، روایتی است بدین عبارت:
رُوِیَ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ دَخَلْتُ عَلَی الصَّادِقِ (علیه‌السلام) فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک سَمِعْتُک تَقُولُ شِیعَتُنَا فِی الْجَنَّةِ وَ فِی الشِّیعَةِ أَقْوَامٌ یُذْنِبُون وَ یَرْتَکبُونَ الْفَوَاحِشَ وَ یَأْکلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ وَ یَشْرَبُونَ الْخَمْرَ وَ یَتَمَتَّعُونَ فِی دُنْیَاهُمْ فَقَالَ نَعَمْ هُمْ أَهْلُ الْجَنَّةِ اعْلَمْ أَنَّ الْمُؤْمِنَ مِنْ شِیعَتِنَا لَا یَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی یُبْتَلَی بِسُقْمٍ أَوْ بِفَقْرٍ أَوْ بِدَیْنٍ أَوْ بِجَارٍ یُؤْذِیهِ أَوْ بِزَوْجَةِ سَوْءٍ فَإِنْ عُوفِیَ مِنْ ذَلِک کلِّهِ شَدَّدَ اللَّهُ عَلَیْهِ فِی النَّزْعِ عِنْدَ خُرُوجِ رُوحِهِ حَتَّی یَخْرُجَ مِنَ الدُّنْیَا وَ لَا ذَنْبَ عَلَیْهِ» [عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ابن ابی جمهور احسایی، جلد 1، صفحه‌ی 345]
ترجمه: صفوان می‌گوید: بر امام صادق (علیه‌السلام) داخل شدم و عرض کردم: فدایتان شوم، شنیدم فرموده‌اید: «شیعیان ما در بهشت هستند» در حالی که در میان شیعیان، گروهی هستند که گناه می‌کنند، مرتکب فواحش می‌شوند، مال مردم را به ناحق می‌خورند، شراب می‌نوشند و بهره‌های ناروا از دنیا می‌برند. حضرت فرمودند: بله [با همه‌ی این اوصاف، ] آنان اهل بهشت هستند. بدان که شیعه‌ی [گنهکار] ما از دنیا بیرون نمی‌رود مگر این که مبتلا به مرض، فقر، قرض، همسایه‌ی بد و زن بد میشود و اگر هیچ یک از اینها نباشد، جان‌کندن برایش مشکل می‌گردد تا در حالی از دنیا خارج شود که گناهی نداشته باشد.
(این روایت علاوه بر نداشتن سلسله سند، در منبع کم‌اعتباری ذکر شده است)
2. در قیامت چه کسانی می‌توانند شفاعت کنند و شفاعت شامل چه افرادی میشود و در کدام مرحله از حساب و کتاب است؟
جواب: انبیاء، اوصیاء، علماء، شهداء و غیره می‌توانند شفاعت کنند. تفصیل شفاعت‌کنندگان در قواعد نظری نسخه‌ی دوم منهاج فردوسیان خواهد آمد. ان شاء الله
شفاعت (با اجازه‌ی خداوند متعال) شامل مؤمنینی است که گناه کبیره انجام داده و بدون توبه از دنیا رفته باشند.
شفاعت، در آخرین مرحله‌ی کار حساب‌رسی و قبل از تعیین بهشتی یا جهنمی شدن است.
3. از لحظه مرگ همان ابتدا که روح از بدن جدا میشود، قبل از خاکسپاری، هنگام خاکسپاری بعد از دفن کردن و … تا نهایت امر که انسان وارد جایگاه خود میشود چه مراحلی را می‌گذراند و چند سال طول میکشد و آیا انسان تنها هست و حیات او به چه صورت است و رشد و نمو و تغذیه دارد و کلا در صورت امکان این مراحل را توضیح بفرمایید؟ (اصلا دانستن این موارد نیاز هست یا خیر؟!)
جواب: اولاً، مرحوم حاج شیخ عباس قمی (ره) صاحب مفاتیح الجنان، کتابی دارد به نام «منازل الآخرة» که تمام مراحل مرگ را بر طبق روایات، توضیح داده است. به آن کتاب مراجعه نمایید.
ثانیاً: مطالعه و دانستن این مطالب، لازم نیست و نقش چندانی در رسیدن به کمال و سعادت ندارد.
4. آیا بهشت و جهنم نهایی در حال حاضر وجود دارد یا بعد از نابودی این دنیا و رخ دادن قیامت به وجود خواهد آمد و خلق خواهد شد، با این حال همه کسانی که تا کنون از دنیا رفته‌اند از حضرت آدم (ع) تا… آیا همچنان در برزخ هستند یا اینکه به حساب و کتابشان رسیدگی شده از پل صراط گذشته‌اند و بهشت یا جهنم ابدی وارد شده‌اند؟
جواب: بهشت و جهنم، الان موجود است.
از حضرت آدم علیه‌السلام تا آخر دنیا، همه در برزخ هستند و انتظار برپایی قیامت را می‌کشند.
هر کس با مردن و ورود به عالم برزخ، قیامت کوچکی را تجربه می‌کند و به بهشت یا جهنم برزخی وارد میشود اما حساب‌رسی اصلی و نهایی بعد از جمع شدن این دنیا و برپایی قیامت کبری خواهد بود.
5. آیا برای انسان زنده امکان دارد از وضعیت اموات خود یا شهدا با خبر شود و بداند در چه وضعیتی قرار دارند؟!
جواب: هم امکان خبر دار شدن زندگان از حال مردگان و هم امکان خبر دار شدن مردگان از حال زندگان وجود دارد که البته شرایط و مقدمات ویژه‌ای دارد.
تذکر: قرار شد در هر شماره، یک سؤال بپرسید تا سؤال و جواب‌ها به روشنی و آسانی باشد ولی هر شماره‌ی شما مشتمل بر بیش از یک سؤال بود!
موفق باشید
حاج فردوسی