سلام علیکم
با توجه به اینکه قانونی که نهی صریحی مبنی بر حضور زن در مسجد را در بر داشته باشد در منهاج فردوسیان نیامده است بلکه تنها توصیه به عبادت در منزل آمده است:
1. به صورت خاص نظر منهاج فردوسیان در مورد حضور زن در مسجد، چیست؟
2. به صورت کلی نظر منهاج فردوسیان در مورد حضور زن در مراسمات، حسینیه‌ها، هیئات و راهپیمایی‌ها چیست؟
3. با توجه به این که قانونی در منهاج وجود دارد که زن را از حضور در مکان‌های مردانه نهی کرده است، و اینکه امروزه زنان در تمام مکان‌ها (بازارها، پارک‌ها، خیابان‌ها و. ..) حضور دارند، آیا می‌شود گفت که چون زن در همه‌ی این مکان‌ها رفت و آمد می‌کند، پس دیگر نیازی نیست که مسجد و حسینیه‌ها را استثناء قرار دهیم؟
4. اگر قرار بر عدم حضور زن در مکان‌های مردانه است، وقتی زن در همه‌ی مکان‌های مردانه مثل بازار حضور دارد چطور همان زن می‌تواند مدعی شود که عبادت در منزل برایش بهتر از مسجد است؟ چرا که مسجد لا اقل زنانه و مردانه دارد و می‌شود که از دید نامحرم دور ماند.
************
باسمه تعالی
سلام علیکم
برای رسیدن به جوابی روشن، لازم است «زن» را تعریف کنیم تا دچار اشتباه نگردیم و بر راهی روشن، بقیه‌ی مطالب را ارائه کنیم. «زن» واژه‌ای عام برای جنس مؤنث از انسان است که در اینگونه احکام، قطعاً مورد خطاب و مدّ نظر نیست. بلکه منظور، زن مسلمان و شیعه‌ی دوازده‌امامی و معتقد به تصریحات قرآن و روایات معتبر است. به عبارت ساده‌تر، منظور از زن، «منهاجیات» هستند که همدوش منهاجیون، می‌کوشند تا بالاترین درجات عالم هستی یعنی فردوس اعلی را کسب کنند. با این تعریف، به تبیین جایگاه زن در اجتماع پرداخته و به سؤالاتتان پاسخ خواهم داد. ان شاء الله تعالی
جواب 1: نظر خاصی از اسلام در مورد حضور یا عدم حضور زن در مسجد سراغ نداریم.
جواب 2: حدیث مشهوری از حضرت صدیقه‌ی طاهره (سلام الله علیها) است که در جواب سؤال استاد اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) از بهترین چیز برای زن، فرمودند: «أنْ لا تَرَی رَجُلاً وَ لا یراهَا رَجُلٌ» یعنی بهترین چیز برای زن این است که مردی را نبیند و مردی او را نبیند.
البته این جواب را حمل بر استحباب کرده‌اند و برای غیر ضرورت. پس در جایی که ضرورتی ایجاب کند، زن باید به صحنه بیاید و در غیر ضرورت، بهتر است به فضای جامعه وارد نشود.
جواب 3: اعمالی که انجام می‌دهیم، خالی از سه حالت نیست؛ یا به «قصد ورود» است، یا به «قصد رجا» است و یا به «قصد هوا». به عبارت ساده، کارهایی که انجام می‌دهیم، گاهی به این قصد است که در دین مبین اسلام، وارد شده است و سند و منبع معتبر دارد و با انجام آن کار، اجر و ثواب خواهیم برد.
گاهی از سند و منبع آن مطمئن نیستیم، لذا آن عمل را چون با کلیات مذهبی، منافات ندارد، به «قصد رجا» انجام می‌دهیم یعنی امید است ثوابی داشته باشد و گوشه‌ای از اوضاع خراب اخروی‌مان را اصلاح نماید.
اما گاهی، کارهایی انجام می‌دهیم که به آرامش روحی یا جسمی برسیم و لذت ببریم و اصلاً کاری به این نداریم که این کار، در شرع انور، ورود دارد یا ندارد و می‌توان به امید ثواب، انجامش داد یا نمی‌شود. اینگونه کارها را به «قصد هوا» یعنی ارضای هوای نفس می‌نامیم. مانند حضور زنان در بازار و پارک و خیابان که به «قصد هوا» است و نمی‌توان آن را عبادت و رشددهنده‌ی اخروی برشمرد.
اما حضور در مسجد، اگر بخواهد رشددهنده‌ی معنوی باشد، باید یا «قصد ورود» برایش درست کنیم که نمی‌شود و سند شرعی ندارد؛ یا حد اقل به «قصد رجا» باشد. به این معنا که اگر همراه با حفظ حجاب و عدم برخورد با مردان نامحرم و مفاسد دیگر باشد، امید است ثوابی داشته باشد.
حال اگر زن، غرضش از حضور در مسجد، دیدار دوستان و همسایگان و آگاه شدن از اوضاع محله و اخبار جاری و به روزرسانی آمار ازدواج و طلاق و مانند آن باشد، این حضور، حضور ارزشمند و دارای ثواب اخروی و رشددهندگی معنوی نیست و فقط می‌توان به «قصد هوا» انجام داد. یعنی زن می‌گوید: «دلم تنگ است و نیاز به گفتگو با زن‌های دیگر دارم و کجا از مسجد، در زمستان گرم‌تر و دلپذیرتر و در تابستان، خنک‌تر و دلچسب‌تر پیدا کنم».
این حضور، همانند حضور در پارک و عروسی و مانند آن است و ارزشی ندارد. نتیجه‌ی سخن، این است که چون زن، به «قصد هوا» در جامعه حضور می‌یابد، نمی‌تواند مجوز شرعی برای حضور در مسجد به «قصد ورود» باشد، البته به «قصد رجا» خالی از وجه نیست.
جواب 4: این سؤال هم در ادامه‌ی سؤال قبل است و جوابش نیز مشابه آن. حضور زن در مکان‌های مردانه، به «قصد هوا» است نه به «قصد ورود» ولی برتر بودنِ عبادت در خانه، به «قصد ورود» است یعنی شرع مبین اسلام، چنین دستور تکاملی‌ای داده است. پس نباید این دو را با هم قیاس کرد و نتیجه‌ی فاسد گرفت.
زنی که به «قصد هوا» در خیابان است، اگر بخواهد نمازش را به درجه‌ی افضلیت برساند، باید به «قصد ورود» در خانه نماز بخواند.
موفق باشید
حاج فردوسی