سؤال: آیا برای رسیدن به کمال و سعادت، ایمان آوردن به همه‌ی قواعد نظری و عمل کردن به همه‌ی قوانین عملی، لازم است؟
تفصیل سؤال: بنا به اظهار بعضی عرفا، عمل کردن به چند دستور مهم برای رسیدن به حقایق عالم و سعادت ابدی کفایت می‌کند، پس به چه دلیلی در منهاج فردوسیان، باید به تمام دستورات رسیده از ناحیه‌ی شارع مقدس، عمل کنیم تا به کمال واقعی و سعادت ابدی برسیم؟
جواب: چنان که در جای خود مقرر شد (در قواعد نظری منهاج فردوسیان به طور کامل بحث شده است) قرآن کریم کتاب هدایت بشر به سوی کمال است. همچنین مقرر شد که استاد اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) استاد کل و از سوی خدای متعال، مأمور به تزکیه و تهذیب نفوس مستعده هستند. و همچنین مقرر شد که ائمه‌ی دوازده‌گانه‌ی معصوم (علیهم‌السلام)، جانشینان رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در امر تربیت و تزکیه هستند.
با این مقدمات، می‌گوییم: اگر دستوری در قرآن کریم یا بیانات رسول خدا یا امامان معصوم (علیهم‌السلام) باشد لابد در جهت تکامل بشر و رساندنش به سعادت است یعنی عمل کردن به این دستورات، در رسیدن به کمال و سعادت ابدی نقش دارد . و اگر این را نپذیریم قائل به این خواهیم شد که صدور این دستورات (یا برخی از این دستورات) بی‌فایده و لغو بوده است. و این مطلب، خلاف مسلّماتی است که در بدایت امر قبول کردیم.
باید توجه داشت که دین، یک مجموعه‌ی واحد است که فقط عمل کردن به مجموعه‌ی دستورات آن، نجات‌بخش است و به کمال و سعادت ابدی می‌رساند. [1] خدای متعال در قرآن کریم، گروهی که به قسمتی از تعالیم دینی ایمان آورده و قسمت دیگری را نادیده می‌گیرند، توبیخ نموده و وعید سختی داده است؛ می‌فرماید:
«أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الکتَابِ وَتَکفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَن یفْعَلُ ذَلِک مِنکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الحَیاةِ الدُّنْیا وَیَوْمَ القِیامَةِ یُرَدُّونَ إِلَی أَشَدِّ العَذَابِ وَمَا اللهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ» [سوره‌ی بقره، آیه‌ی 85]
ترجمه: آیا به بعضی از دستورات کتاب آسمانی ایمان میآورید، و به بعضی کافر میشوید؟! برای کسی از شما که این عمل (تبعیض در میان احکام و قوانین الهی) را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان، چیزی نخواهد بود، و روز رستاخیز به شدیدترین عذاب‌ها گرفتار میشوند. و خداوند از آنچه انجام میدهید غافل نیست.
گرچه شاید در نگاه اول، معنی آیه منصرف به لایه‌های غلیظ باشد ولی با نگاه دیگر در می‌یابیم که شامل لایه‌های رقیق نیز می‌گردد و می‌توان به بی‌اعتنایی به بخشی از تعالیم دینی به بهانه‌ی مستحب و مکروه بودن نیز معنی کرد. البته در این صورت، عذاب‌ها و وعیدها نیز به همان اندازه تخفیف می‌یابد ولی باز هم تبدیل به وعده نمی‌شود! پس جا دارد با تجدید ایمان به تمام آنچه در مجموعه‌ی کامل شریعت اسلام آمده، عمل به همه‌ی آموزه‌های دینی را سرلوحه‌ی برنامه‌ی تکامل معنوی و روحی خویش قرار دهیم.
………………………………
[1] قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیهِ السَّلَامُ: «إِنَّمَا شِیعَتُنَا مَنْ تَابَعَنَا وَ لَمْ یُخَالِفْنَا، وَ مَنْ إِذَا خِفْنَا خَافَ، وَ إِذَا أَمِنَّا أَمِنَ، فَأُوَلئِکَ شِیعَتُنَا». (قرب الإسناد، حمیری، صفحه‌ی 342) . ترجمه: امام باقر (علیه‌السلام) فرمودند: همانا شیعیان ما کسانی هستند که پیروی ما کنند و مخالفت با ما نکنند و [شیعه‌ی ما] کسی است که هر گاه احساس ترس کنیم، او نیز بترسد و هر گاه احساس امنیت کنیم، او نیز ایمن باشد. اینان شیعیان ما هستند.
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام) قَالَ: «إِنَّا لَا نَعُدُّ الرَّجُلَ مُؤْمِناً حَتَّی یَکونَ لِجَمِیعِ أَمْرِنَا مُتَّبِعاً مُرِیداً» (کافی، محدث کلینی، جلد 2، صفحه‌ی 78) . ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: ما مردی را مؤمن نمی‌شماریم تا این که تمام امر ما را پیرو باشد و اراده‌ی انجام آن را داشته باشد.