سؤال: چرا در منهاج فردوسیان، همه چیز با صراحت بیان شده است؟
تفصیل سؤال: چرا در این برنامهی تربیتی، همه چیز به صورت مستقیم و با تصریح بیان شده، در حالی که با نسل جدید، نمیتوان به صراحت سخن گفت و تبلیغ غیر مستقیم، تأثیر بیشتری دارد؟
جواب: تبلیغ غیرمستقیم، دو معنی دارد؛ یکی به معنی سخن گفتن با کنایه یا بدون استناد به قرآن و حدیث است. دیگری به معنیِ جلب نظرها و جذب دلها با عمل کردن، به جای سخن گفتن است.
اولی (سخن گفتن با کنایه)، خلاف روش تربیتی قرآن کریم و استادان معظم منهاج فردوسیان (علیهم السلام) است.
در حالی که دومی (دعوت با عمل نه حرف)، توصیهی استادان معظم منهاج فردوسیان (علیهم السلام) است.
انتخاب روش صریح و مستقیم، برگرفته از تعالیم استادان معظم منهاج فردوسیان (علیهم السلام) است. اگر تبلیغ مستقیم، اشکالی داشته باشد، اشکالش به قرآن کریم و نحوهی تربیت و تبلیغ استاد اعظم و استادان منهاج فردوسیان (علیهمالسلام) بر میگردد و روش تبلیغی آنان زیر سؤال میرود، در حالی که آنان، بهترین روش را برای ترویج بهترین محتوا برگزیده بودند. بنا بر این به صورت جدّی بر کسانی که سبک تبلیغشان را تبلیغ غیرمستقیم قرار دادهاند، اشکال میکنیم.
آنان که به تبلیغ غیر مستقیم رو میآورند، به گروههای مختلفی تقسیم شده و روشهای مختلفی را بر میگزینند؛
برخی از روحانیون جدید، تبلیغ غیر مستقیم را بیان معارف ناب قرآن کریم و روایات معتبر، بدون ارائهی سند و مستند میدانند. یعنی مضمون آیه یا روایت را در منبرها و سخنرانیهای خود بیان میکنند؛ ولی نمیگویند آنچه گفتیم، از فلان سوره و آیهی قرآن کریم بود، یا نکتهای که بیان کردیم، متن حدیث معتبر از فلان معصوم در فلان صفحه از فلان کتاب معتبر است. اینان این نحو تبلیغ را تبلیغ غیر مستقیم و مؤثر میخوانند، در صورتی که نمیدانند چیدن گل از شاخه (فاصله انداختن بین سخن معصوم و شخص معصوم)، نتایج خوبی در پی ندارد.
برخی دیگر، مضمون سخن خدای تعالی یا استاد اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) و ائمهی طاهرین (علیهمالسلام) را از زبان فلان دانشمند و متفکر غربی بیان میکنند! با این استدلال نادرست که جوانان، اگر همین سخنان را از کفار بشنوند، دلشان بیشتر رغبت یافته و ایمانشان به معارف حقّهی اسلام، عمیقتر خواهد گردید. اینان نیز اشتباه میکنند و ناخواسته، کفار و مشرکین را در ذهن خالی جوانان، معادل با استادان منهاج فردوسیان (علیهم السلام) مینمایند.
نوع دوم از تبلیغ غیرمستقیم (دعوت با عمل نه حرف)، توصیهی استادان معظم منهاج فردوسیان (علیهم السلام) است. امام صادق (علیهالسلام) در بارهی این روش از تبلیغ میفرمایند:
«کُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِأَعْمَالِکُمْ، وَ لَا تَکُونُوا دُعَاةً بِأَلْسِنَتِکُمْ» [قرب الإسناد، حمیری، صفحهی 77، احادیث متفرقة]
ترجمه: دعوتکنندهی مردم با کردارتان باشید و دعوتکنندهی مردم [فقط] با زبانتان نباشید.
و همچنین میفرمایند:
«کُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِکُمْ لِیَرَوْا مِنْکُمُ الِاجْتِهَادَ وَ الصِّدْقَ وَ الْوَرَعَ» [مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، طبرسی، صفحهی 46، الفصل الثانی عشر فی التقوی و الورع]
ترجمه: دعوتکنندهی مردم به غیر زبانتان باشید. باید [در عملتان] از شما تلاش و راستی و پرهیزکاری ببینند.