سؤال: آیا ارائهی هزاران قانون عملی منهاج فردوسیان، منافاتی با تدریج و مدارا در تربیت ندارد؟
تفصیل سؤال: این که در منهاج فردوسیان، یکباره چند هزار قانون عملی در اختیار جویندهی کمال و سعادت، برای مراعات کردن قرار میگیرد، خلاف اصل تدریجی بودنِ تربیت و مدارا در تکامل نیست؟
جواب: همچنان که در مقدمهی دهم از مقدمات علمیّهی دوازدگانه آمده است، هیچکس نمیتواند به یکباره، تمام اوامر شارع مقدس را بجا آورده و تمام نواهیاش را ترک کند؛ بلکه لازم است به تدریج از الاهمّ فالاهمّ شروع کرده و مهمترین و ضروریترین اوامر و نواهی را ملتزم گردد و بعد از تمکن، قوانین طبقهی بعد را به عمل در آورد.
برای تحقّق تدریج، احکام الهی در ده مرحله، از مهمتر به مهم، چیده شد تا جویندهی کمال و سعادت، با توجه به قدرت روحی و جسمی خود، مراعات مرحلهبندی آن را در برنامهی تکاملیاش بگنجاند.