حاج فردوسی

در جامعه مشاهده می‌شود که استخدام در مراکز و ادارات دولتی از طریق دوستان آشنایان یا بستگان امری رایج است که در اصطلاح به آن پارتی بازی می‌گویند و چون افراد بسیاری طالب و جویای کار هستند ظلم است در حق دیگران. آیا درآمد و حقوق افرادی که از این طریق استخدام می‌شوند حلال است؟ و شاید اکثر این افراد تا آخر بازنشستگی در این مشاغل بمانند تکلیف عباداتشان چیست؟

حکم کسانی که اقدام به پارتی بازی برای استخدام آشنایان خود می‌کنند چیست؟

سلامت باشید

باسمه تعالی

هر استفاده از معرّف، پارتی بازی نیست. پارتی بازی در جایی است که کسی بدون داشتن لیاقت کافی و فقط بر اساس این که پسر فلانی و دوست بهمانی است، به کاری گمارده شود. در این صورت، هم به خودش ظلم کرده و هم به کار و هم به متخصصان لایقی که از آن کار محروم شده‌اند.

به عبارت دیگر، استفاده از سفارش آشنا و معرّف، به خودی خود اشکال ندارد و بلکه در موارد بسیار، لازم است که برای جلب اعتماد کارفرما، معرف ارائه گردد و معمولاً کارفرمایان، تقاضای معرف معتبر می‌کنند.

پس با استفاده از سفارش و آشنا (پارتی بازی)، بدون این که تخصص و مهارت و لیاقت کافی را داشته باشید، مسندی را اشغال نکنید و مشغول به کاری نشوید.

اما اگر کاری است که نیاز به معرف دارد و شما هم لیاقت و توانایی کافی و لازم را دارید، همین که می‌توانید اعتماد صاحب کار را جلب کنید و معرف معتبر ارائه دهید، کفایت می‌کند در این که از دیگران جلو بیافتید و هیچ ظلمی در اینجا صورت نگرفته است.

برخی ادارات و مؤسسات ـ بویژه اقتصادی و مالی ـ مانند بانک‌ها، سعی می‌کنند از فرزندان و بستگان درجه‌ی یک کارمندان خودشان استخدام نمایند تا به اعتماد سال‌ها خدمت معرف، از تخلف‌های احتمالی کارمند جدید، بکاهند. حکم عقل سلیم نیز همین است که مثلاً کسی که پدرش سی سال در نهایت امانت‌داری به بانک خدمت کرده و میلیاردها تومان پول مردم را جابجا نموده و در آن تصرف نکرده، بسیار بیشتر قابل اعتماد باشد تا کسی که هیچ ریشه‌ای در بانک ندارد. معمولاً چنین فردی برای حفظ آبرو و اعتبار پدرش هم که باشد، سعی می‌کند خطایی از او سر نزند.

پس استخدام به واسطه‌ی داشتن معرّف (پارتی) اشکال ندارد؛ اشکال در بی‌تخصصی و بی‌لیاقتی کسی است که از این طریق استخدام می‌شود. اگر چنین شخصی استخدام شود و نتواند لیاقت و تخصص کافی را کسب کند، ماندنش در آن کار، ممنوع بوده و درآمدی که کسب می‌کند، اشکال دارد و باید هر چه زودتر، اقدام به تغییر شغل خود نماید.

نکته‌ی دیگر، حکم کسانی است که اقدام به پارتی بازی برای استخدام آشنایان خود می‌کنند. اینان اگر از تخصص و لیاقت آن شخص، اطمینان دارند، اشکالی ندارد و کار خیر محسوب می‌شود. ولی نباید از آبرو و نفوذ خود، برای جا زدنِ مهره‌ی بی‌تخصص و نالایق استفاده کنند.

پس اگر از لیاقت و تخصص فردی اطمینان دارید، می‌توانید از وجهه‌ی خودتان استفاده کرده و او را در جای مناسبش بگمارید و اگر اطمینان از لیاقتش ندارید، نباید چنین کنید که ظلم آشکار به دیگران و حتی خود آن شخص است.

حاج فردوسی