سلام علیکم
۱. آیا ممکن است یک صوفی در لباس طلبه حوزه برای تبلیغ و گسترش عقایدشان ظاهر شود؟
۲. از کجا بدانیم صوفی ست؟
۳. اگر شک داشته باشیم که امام جماعت صوفی ست یا خیر، تکلیف چیست؟
************
باسمه تعالی
سلام علیکم
جواب 1: در قدیم که تحصیلات، منحصر به مدارس علمیه بود، تعدادی از صوفیان سلسلهدار، رسماً در لباس اهل علم بودند. مثلاً صفیعلیشاه، ملاسلطان گنابادی و فرزندش ملاعلی نورعلیشاه ثانی و فرزندش صالحعلیشاه و فرزندش رضاعلیشاه، همگی از غاصبان لباس روحانیت بودند؛ ولی از حدود چهل سال پیش به این طرف، صوفیان رسمی، کمتر لباس روحانیت برگزیدند تا جایی که شاید در این زمان، نتوان صوفیِ رسمی و سلسلهداری را در لباس روحانیت یافت؛ لذا نباید از صوفیان رسمی ترسید. ترس و خطر و ضرر از ناحیهی کسانی است که در لباس روحانیت هستند، ولی اعتقادات صوفیه را پذیرفته و در انحرافات صوفیه را لابلای آیات و روایات، به مغز و قلب جویندگان کمال و سعادت تزریق میکنند. از اینان با عبارات: «صوفیزده» و «صوفیگرا» یاد میکنیم که شرح آن در مطالب قبلی داده شده است.
این افراد، در ظاهر، شباهت کامل به علمای راسخین دارند و حتی در بعضی حرکات و سکنات، طنازیها و دلرباییهای خاصی نشان میدهند که هر ناآگاه و بیاطلاعی را سویشان جذب مینماید.
جواب 2: بارزترین مشخصهی صوفیان از قدیم، داشتن سبیلهای بلند بوده است. البته صوفیان هر سلسله با سلسهی دیگر، تفاوتهایی از نظر ظاهر دارند؛ مثلاً در خاکساریه و قادریه، علاوه بر موی سبیل، موی سر را نیز بلند میگذارند. در برخی طریقتها، صوفیان «کلاه چهار ترک» و «کشکول» و «تبرزین» به همراه دارند و شغلشان نقّالی و مدحخوانی در معابر است.
«صوفیزده» و «صوفیگرا» را فقط با گفتگوی طولانی میتوان شناخت. اینان از لحاظ ظاهر، همرنگ جماعت علمای اسلام هستند و به هیچ وجه نمیتوان آنان را از روی آرایش و لباسشان تشخیص داد. شرح اعتقادات و اعمال برخی از این «صوفیزده»ها و «صوفیگرا»ها به همراه انحرافاتی که تبلیغ میکنند را در همین فضا منتشر کردهایم.
جواب 3: صوفیان رسمی، فقط برای صوفیان رسمی امام جماعت میشوند و نمازشان را با آداب خاصی میخوانند. اینان در مسجد حضور نمییابند؛ بلکه نماز را در خانقاهشان میخوانند. پس هر گاه نماز را در خانقاه بخوانید، به احتمال قریب به یقین، امام جماعتش صوفی است؛ ولی هر گاه نماز را در مسجد بخوانید، به احتمال قریب به یقین، امام جماعتش صوفی نیست.
اما تمام احساس خطر از ناحیهی صوفیان غیررسمی است. کسانی که ظاهرشان مانند علمای دین و باطنشان هم عقیده با صوفیان گمراه است. برای شناخت اینان، حدود هشتاد فرق «صوفی» و «منهاجی» را در کتاب «آشنایی با منهاج فردوسیان» آوردهایم. هر کس به هر مقدار به آن انحرافات اعتقادی و عملی، گرفتار باشد، بیشتر صوفی و منحرف است.
موفق باشید
حاج فردوسی