حاج فردوسی

از بستن چشم در نماز هم نهی شده ایم ولی شما فرمودید که اگر بستن چشم به حضور قلب کمک می کند بایستی چشم را بست چرا که بر اساس نظام اهم و مهم, حضور قلب اولی است. در اینجا هم نماز اول وقت نسبت به قانون ”نهی عبادت با نذر و قسم” در اولویت قرار دارد. مگر این دو چه تفاوتی دارند که به آن یکی سفارش می کنید ولی از این یکی نهی می کنید؟

************
باسمه تعالی

سلام علیکم
بعضی دستورات دین مقدس اسلام، امضای قانون‌های تکوینی الهی است. به این دستورات در اصطلاح علم اصول، «اوامر ارشادی» گفته می‌شود. «اوامر ارشادی» اوامری هستند که امر تکوینی و فتوای عقل را تأیید می‌کند. به عبارت ساده، گاهی در آیات و روایات، امر به چیزی شده‌ایم که اگر امر نمی‌شدیم،‌ خودمان می‌فهمیدیم. یکی از آن اوامر ارشادی، این است که چیزی را به زور نذر و عهد و قسم بر خودتان تحمیل نکنید. این مطلب را هر عاقلی می‌فهمد که ظرف و مظروف باید به تناسب یکدیگر باشد. اگر ظرفی کوچک است، نباید مظروف بزرگی در آن جای داد؛ چون بخشی که بزرگتر است، بیرون از ظرف خواهد ماند و مایه‌ی دردسر خواهد شد. هر عاقلی می‌داند ریختن یک تشت پر آب در یک لیوان، موجب هدر رفتن بخشی از آب می‌شود. همین معنا برای روح ناآماده است. روحی را که هنوز آمادگی لازم برای رفتن به مرحله‌ی بالاتر را ندارد و زیرساخت‌های لازم را کسب نکرده است، نباید مجبور به تحمل بار اضافی کرد. تحمیل بار زیاد بر روح، نه تنها سودی ندارد که گاهی موجب ضررهایی نیز می‌شود. بنا بر همین دلیل عقلانی است که فرموده‌اند کاری که مایل به انجامش نیستید را با نذر و قسم بر خودتان واجب نکنید. وقتی اقبال قلبی ندارید، بر انجام واجبات و ترک محرمات بسنده کنید و فشار مضاعف بر روحتان وارد نیاورید. اعمال فشار زیاد بر روح، موجب دلزدگی و ملالت می‌شود.
امیدوارم با این توضیح، متوجه شده باشید که این حکم برای هر دو موضوع، یکسان است و ریشه‌ی قضیه، مقدم بودن حکم عقل سلیم و بنای عقلا بر شرع انور است. همان قانونی که می‌گوید: حضور قلب، مقدم بر بستن چشم‌هاست، می‌گوید: واجب نکردن کارهای مستحبی بر خود، مقدم بر نماز اول وقت است.

موفق باشید
حاج فردوسی