سؤال: آیا پول گرفتن برای دعا کردن، استیکال به دین نیست که در روایات از آن نهی شده است؟
جواب حلّی (یعنی اشکال را می‌پذیریم و به آن جواب می‌دهیم):
برای نهی از استیکال به دین، یعنی خوردن مال مردم به واسطه‌ی دین، روایتی نیافتیم؛ ولی برای استیکال به اهل بیت (علیهم‌السلام)، دو روایت از منابع معتبر و برای استیکال به قرآن، یک روایت ضعیف یافت شد.
پس اصل این موضوع که از خوردن مال مردم به واسطه‌ی دین، نهی شده است، سندی در روایات ندارد.
اما روایاتی که به طور ضمنی از استیکال به ائمه‌ی اطهار (علیهم‌السلام) نهی نموده، به شرح زیر است:
روایت اول:
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه‌السلام): «الشِّیعَهُ ثَلَاثٌ مُحِبٌّ وَادٌّ فَهُوَ مِنَّا وَ مُتَزَیِّنٌ بِنَا وَ نَحْنُ زَیْنٌ لِمَنْ تَزَیَّنَ بِنَا وَ مُسْتَأْکِلٌ بِنَا النَّاسَ وَ مَنِ اسْتَأْکَلَ بِنَا افْتَقَرَ» [روضه الواعظین و بصیره المتعظین، فتّال نیشابوری، جلد ۲، صفحه‌ی ۲۹۳]
ترجمه: شیعیان سه دسته می‌شوند؛ [۱] دوستدار پرمحبت که از ماست، [۲] کسی که خودش را با ما آراسته می‌دارد و ما زینت کسی هستیم که خودش را با ما بیاراید و [۳] کسی که [مال] مردم را به واسطه‌ی ما می‌خورد و هر کس، [مال] مردم را به واسطه‌ی ما بخورد، فقیر خواهد شد.
روایت دوم:
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه‌السلام) قَالَ: «الشِّیعَهُ ثَلَاثَهُ أَصْنَافٍ صِنْفٌ یَتَزَیَّنُونَ بِنَا وَ صِنْفٌ یَسْتَأْکِلُونَ بِنَا وَ صِنْفٌ مِنَّا وَ إِلَیْنَا» [مشکاه الأنوار فی غرر الأخبار، طبرسی، صفحه‌ی ۶۳، الفصل الثانی فی ذکر علامات الشیعه]
ترجمه: شیعیان سه گروهند؛ [۱] گروهی خود را با ما می‌آرایند و [۲] گروهی با [سوء استفاده از] ما [مال مردم را] می‌خورند و [۳] گروهی از ما و به سوی ما هستند.
روایت سوم:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): «حَمَلَهُ الْقُرْآنِ الْمَخْصُوصُونَ بِرَحْمَهِ اللَّهِ الْمُلْبَسُونَ نُورَ اللَّهِ الْمُعَلَّمُونَ کَلَامَ اللَّهِ الْمُقَرَّبُونَ مِنَ اللَّهِ … ثُمَّ قَالَ: أَ تَدْرُونَ مَتَى یُوَفَّرُ عَلَى هَذَا الْمُسْتَمِعِ وَ هَذَا الْقَارِئِ هَذِهِ الْمَثُوبَاتُ الْعَظِیمَاتُ إِذَا … لَمْ یَسْتَأْکِلْ بِهِ وَ لَمْ یُرَاءِ بِه» [تفسیر منسوب به امام عسکری، صفحه‌ی ۱۴]
ترجمه: حاملان قرآن، مخصوصان به رحمت خداوند و درپوشیدگان به نور خداوند و … هستند. سپس فرمودند: آیا می‌دانید چه زمانی این ثواب‌های عظیم بر قاری قرآن و شنونده‌ی آن کامل می‌شود، آن گاه که … به وسیله‌ی آن، [مال دیگران را] نخورد و ریا نکند.
در معنی استیکال به ائمه‌ی اطهار (علیهم‌السلام)، چند احتمال وجود دارد:
احتمال اول: این که شخصی با جعل احادیث، موجب رونق بازار خود شود. مثلاً با جعل حدیثی در فضیلت خوردن پیاز، فروش پیاز خود را بیشتر کند. این درآمد، چون از راه دروغ بستن بر خدا و رسول و ائمه‌ی اطهار (علیهم‌السلام) است، حرام و مذموم بوده و به جای ثروت‌آفرینی، فقرآور است.
احتمال دوم: سید از مردم بخواهد به خاطر احترام و اعتبار اجدادش به او پول و مال بدهند، یا حتی اگر سید نیست، خود را سید معرفی کند و تقاضای مال نماید. این نحوه کسب درآمد، چون «اکل مال بباطل» است؛ حرام است. به عبارت ساده، چون سید بودن، کار نیست که بتوان در مقابلش مزد دریافت نمود، هر پولی که به صِرف سید بودن دریافت شود، حرام است. البته اگر سیدی فقیر باشد، باید سهم سادات به او بدهند و او هم باید قبول کند. یعنی دریافت سهم سادات برای سید فقیر، چون از ناحیه‌ی شارع مقدس، تشریع شده است، هیچ اشکالی ندارد. اما این که سیدی فقیر نباشد و بخواهد از سید بودنش کاسبی کند، حرام است.
احتمال سوم: با سعایت و جاسوسی از منزل و محفل ائمه‌ی اطهار (علیهم‌السلام) در نزد خلیفه‌ی زمان، درآمدی کسب کند. این نوع از استیکال، امروزه منتفی است و موضوعیت ندارد. این نوع کسب درآمد در زمان حیات آن بزرگواران مرسوم بوده است؛ به طوری که برخی، خود را شیعه و هوادار و جان‌فدا نشان می‌دادند تا اخبار سرّی را به دست آورند و به طاغوت زمان برسانند. امروزه این راه از استیکال (= کسب درآمد) از اهل بیت (علیهم‌السلام) وجود ندارد.
با این حساب، پول گرفتن برای دعا کردن، استیکال به دین یا به اهل بیت (علیهم‌السلام) یا به قرآن نیست.
جواب نقضی (یعنی اشکال را نمی‌پذیریم و به آن جواب می‌دهیم):
حاج فردوسی برای هیچ‌کدام از انواع سه‌گانه‌ی ثبت التماس دعا (حضوری، پستی و اینترنتی)، پول نمی‌گیرند و تمام دعاهایشان رایگان و به قصد نیل به پاداش‌های عالی اخروی است.
این که در «روش اینترنتی ثبت التماس دعا» مبلغ اندکی دریافت می‌شود، برای اثبات جدّی بودن دعاست نه برای دعا کردن و این مبالغ، در امور خیر و کمک به فقرای آبرومند جامعه مصرف می‌شود تا دروازه‌ی دریافت استجابت را بهتر و بیشتر به روی ملتمس دعا بگشاید.