حاج فردوسی

سؤال: آیا مسلمان می‌تواند به کافر التماس دعا بدهد؟

جواب: مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی (ره) در درس اخلاق و معارف اسلامی خود در ماه رمضان با موضوع «دعا»، به این سؤال، پاسخ داده‌اند. پاسخ ایشان به شرح زیر است:
تا به حال بحثمان این بود که انسان برای خودش و برای غیر دعا کند و در باب غیر، عرض شد که اگر کسی کافر یا مشرک باشد چه‎طور است؟ این سخنانی که عرض شد، تفسیر آن‎ها بر طبق موازین و آیات بود که بحث در دعای مسلِم برای کافر بود؛ اینجا یک چیزی به ذهن می‏‌آید و آن این‌که دعای کافر برای مسلم چه‎طور است؟ کافری برای مسلمانی دعای به خیر می‎کند، که در روابط اجتماعی هم خیلی اتفاق می‏‌افتد. مثلاً ممکن است کاری برای او بکنید و او بگوید: خدا ان شاء الله به تو سلامتی بدهد. این یک چیزی است که در جامعه‌ی مسلمین وجود دارد، چون این افراد با هم زندگی می‏‌کنند. سؤال اینجاست که آیا دعای او درباره‌ی شخصِ مسلمان مستجاب می‏‌شود یا نه؟ یک روایت می‎خوانم.
روایت از امام‎ هفتم، امام‎ کاظم (علیه‌السلام) است: «قَالَ: لَا تُحَقِّرُوا دَعْوَةَ أَحَدٍ»؛ حضرت فرمودند: دعای هیچ‎کس را کوچک نشمار. این دعا نه مسلمان دارد، نه کافر و…، «فَإِنَّهُ‏ یُسْتَجَابُ‏ لِلْیَهُودِیِ‏ وَ النَّصْرَانِیِ‏ فِیکمْ‏ وَ لَا یُسْتَجَابُ لَهُمْ فِی أَنْفُسِهِمْ»؛ دعای هیچ‎کس را کوچک نشمارید، حتی دعای یهودی و نصرانی در حق شما پذیرفته می‏‌شود، اما دعای او در حق خودش پذیرفته نمی‏‌شود. بنابراین از آن طرف هم آمدیم و دو طرفه کردیم. اگر آن‎ها هم در حق مسلمان دعا کنند دعایشان مستجاب می‏‌شود.
البته این سرفصل مهمی است. یادم هست که زمانی این را بحث کردم؛ درباره‌ی اثر دعای غیر، برای انسان و مقایسه‏‌‌‌ی اثر دعای او با دعای خودش درباره‌ی خودش، که این را در گذشته بحث کرده‏‌ام. روایات متعدد داریم. این سرفصلی بسیار وسیع‌‏تر و میدانی بزرگ‎تر از آن است که راجع به مؤمنین، مطرح کردیم. در اینجا مؤمن ندارد. در اینجا می‎گوید: «لَا تُحَقِّرُوا دَعْوَةَ أَحَدٍ»؛ دعای احدی را کوچک نشمارید؛ او هر کس می‏‌خواهد باشد و بعد توضیح می‎دهد، «فَإِنَّهُ‏ یُسْتَجَابُ…»؛ این را بدان که دعای یهودی و نصرانی درباره‌ی تو مستجاب می‏‌شود ولی درباره‌ی خودش مستجاب نمی‏‌شود.