نام کتاب:
نام این کتاب، «المؤمن»، «ابتلاء المؤمن» یا «ما یبتلی به المؤمن» است.
مؤلف کتاب:
مؤلف این کتاب، حسین بن سعید اهوازی، از شخصیتهای بزرگ شیعه در قرن سوم هجری و یکی از یاران امام رضا و امام جواد و امام هادی (علیهمالسّلام) است.
خلاصهی محتوای کتاب:
موضوع این کتاب، صفات و خصوصیات انسان مؤمن است. از جمله موضوعات بحث شده در این کتاب میتوان به سختیهایی که در این دنیا برای انسان مؤمن به وجود میآید؛ کرامات و پاداش مؤمنین؛ برادری مؤمنان با هم؛ حق مؤمن بر برادر خود؛ پاداش یاری برادر مؤمن؛ دیدار و عیادت مؤمن؛ پاداش خدمت به برادر مؤمن و رعایت احترام برادر مؤمن اشاره نمود.
بررسیهای بیشتر:
این کتاب یکی از سی کتابی است که حسین بن سعید به رشتهی تحریر در آورده است. کتابهای حسین بن سعید به حدی از درجهی اعتبار و شهرت بودهاند که علمای رجال، کتابهای دیگر روات شیعه را به این کتابها تشبیه میکردند.
کتاب المؤمن یکی از اصول معتبر روایی و یکی از اصول اولیهی شیعه به شمار میآید و از زمان نگارش، پیوسته مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار داشته است. بسیاری از مجموعههای بزرگ روایی شیعه از این کتاب روایت نقل کرده و این کتاب را یکی از مصادر معتبر خود قرار داده، به آن استناد جستهاند؛ از جمله: «الکافی» و «من لا یحضره الفقیه» و «المحاسن» و «بحار الأنوار».
علامه مجلسی در بارهی این کتاب مینویسد: «کتاب المؤمن نوشتهی محدث بزرگ و شیخ مورد اطمینان حسین بن سعید اهوازی است. جلالت و اعتبار مؤلف این کتاب ما را از بحث در بارهی اعتبار آن بینیاز میسازد»
جمعبندی و نتیجهگیری:
بنا بر آنچه گذشت، کتاب المؤمن، از منابع استجماع تأسیسی قواعد نظری و قوانین عملی منهاج فردوسیان است.