نام کتاب:
نام این کتاب، «قُرْبُ الإسْناد» است.
مؤلف کتاب:
مؤلف این کتاب، ابو العباس عبد الله بن جعفر حِمیَری (ق 3 ق) است.
خلاصه‌ی محتوای کتاب:
قرب الاسناد شامل ۱۳۸۷ حدیث است که در سه بخش مستقل تنظیم شده است:
۱ ـ قرب الاسناد عن الإمام الصاّدق (علیه‌السلام):
باب اول: روایات امام صادق (علیه‌السلام) درباره‌ی دعا (شامل ۲۷ روایت).
باب دوم: روایات متفرقه‌ای که مربوط به مسائل فقهی، تاریخی و برخی مسائل اخلاقی است. (از روایت شماره‌ی ۲۷ تا ۶۴۵).
۲ ـ قرب الاسناد عن الإمام الکاظم (علیه‌السلام):
بخش اول: روایاتی که بر اساس کتاب‌های فقهی تنظیم شده است. در این بخش سؤال‌هایی آمده که علی بن جعفر از برادرش امام موسی بن جعفر (علیه‌السلام) پرسیده است (از روایت شماره‌ی ۶۴۶ تا ۱۲۲۹).
بخش دوم: روایات متفرقه‌ای است که از امام کاظم (علیه‌السلام) گردآوری شده است (از روایت شماره‌ی ۱۲۳۰ تا ۱۲۴۸).
۳ ـ قرب الاسناد عن الإمام الرضا (علیه‌السلام):
این بخش، روایات امام رضا (علیه‌السلام) است که بدون هیچ تنظیم و بخش‌بندی‌ای ذکر شده است. در این قسمت اکثر روایات، مربوط به مسائل فقهی نظیر ارث، نکاح، جهاد، حج، خراج، غناء و مانند آن است و نیز بعضی از روایات تاریخی، نظیر شأن نزول برخی آیات، احوال حضرت ابراهیم و آدم (علیهماالسلام)، اوضاع زمان، حضور امام زمان (عج) و برخی مسائل اخلاقی در آن موجود است. (از روایت شماره‌ی ۱۲۴۹ تا انتها).
بررسی‌های بیشتر:
این کتاب، مجموعه روایاتی است که به معصوم (علیه‌السلام) نسبت داده شده و به دلیل واسطه‌ی کم و راویان معدودی که میان امام (علیه‌السلام) و مؤلف کتاب، واسطه شدهاند آن را «قُرب الإسناد» نامیدهاند.
آقا بزرگ تهرانى در «الذریعة إلى تصانیف الشیعة» درباره‌ی این کتاب مى‌نویسد:« این کتاب در نزد قدماى فقهاى شیعه بسیار ارزشمند و گران‌قدر به شمار می‌آمد، لذا از شهرهاى دور براى شنیدن و یا دیدن آن بار سفر می‌بستند و رنج سفر را بر خود هموار می‌کردند».
این کتاب از زمان نگارش تا حال، پیوسته مورد توجه علما و بزرگان شیعه واقع شده و روایاتش در مجموعههای بزرگ روایی همانند: کافی شریف، کتاب من لا یحضره الفقیه، خصال، تهذیب، بحار الانوار، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل نقل شده است.
کتاب موجود، فقط مشتمل بر روایات قریب الإسناد به امام صادق و امام کاظم و امام رضا (علیهم‌السلام) است. این کتاب شامل احادیث فراوانی از دیگر استادان منهاج فردوسیان (علیهم‌السلام) نیز بوده که متأسفانه به دست ما نرسیده است.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:
بنا بر آنچه گذشت، کتاب قرب الإسناد حمیری، از منابع استجماع تأسیسی قواعد نظری و قوانین عملی منهاج فردوسیان است.