سؤال: چگونه نام این نظام تربیتی، منهاج فردوسیان شد؟
جواب: «منهاج» برگرفته شده از این آیهی شریفه است که میفرماید:
«وَأَنزَلْنَا إِلَیکَ الکتَابَ بِالحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَینَ یدَیهِ مِنَ الکتَابِ وَ مُهَیمِنًا عَلَیهِ فَاحْکم بَینَهُم بِمَا أَنزَلَ اللهُ وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ عَمَّا جَاءک مِنَ الحَقِّ لِکلٍّ جَعَلْنَا مِنکمْ شِرْعَةً وَ مِنْهَاجًا وَ لَوْ شَاء اللهُ لَجَعَلَکمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ لَکن لِّیبْلُوَکمْ فِی مَآ آتَاکم فَاسْتَبِقُوا الخَیرَاتِ إِلَی الله مَرْجِعُکمْ جَمِیعًا فَینَبِّئُکم بِمَا کنتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ» [سورهی مائده، آیهی 48]
ترجمه: و این کتاب [قرآن] را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق میکند، و حافظ و نگاهبان آنهاست پس بر طبق احکامی که خدا نازل کرده، در میان آنها حکم کن! از هوا و هوسهای آنان پیروی نکن! و از احکام الهی، روی مگردان! ما برای هر کدام از شما، آیین و طریقهی روشنی قرار دادیم و اگر خدا میخواست، همه شما را امت واحدی قرار میداد ولی خدا میخواهد شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید (و استعدادهای مختلف شما را پرورش دهد) . پس در نیکیها بر یکدیگر سبقت جویید! بازگشت همه شما، به سوی خداست سپس از آنچه در آن اختلاف میکردید به شما خبر خواهد داد.
و عنوان «فردوسیان» با بهرهگیری از این آیهی شریفه است که میفرماید:
«إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ کانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الفِرْدَوْسِ نُزُلًا» [سورهی کهف، آیهی 107]
ترجمه: امّا کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، باغهای بهشتِ برینِ فردوس، محل پذیرایی آنان خواهد بود.
از آنجا که هر پدیدهای نیاز به اسمی دارد تا بدان شناخته شود، چارهای از وضع عنوان و اصطلاح نیست. البته بر متتبّع بصیر پوشیده نیست که آنچه امروزه به عنوان «منهاج فردوسیان» مطرح است، جز تعالیم نورانی رسول عظیم الشأن و خلفای بر حقش که به حکمِ «یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُم» [1] معلمان بشریت هستند، چیز دیگری نیست و در حقیقت، چیدمان جدیدی از دستورات اسلام ناب و تشیع خالص است.
…………………………
[1] سورهی آل عمران، آیهی 164 و سورهی جمعه، آیهی 2. ترجمه: [از آلودگیهای فکری و روحی] پاکشان میکند، و کتاب و حکمت به آنان میآموزد.