قال الامام العسکری (علیهالسلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی «اللهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ» : «وَ أَمَّا اسْتِهْزَاؤُهُ بِهِمْ فِی الآخِرَةِ فَهُوَ أَنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا أَقَرَّ المُنَافِقِینَ المُعَانِدِینَ لِعَلِی (علیهالسلام) فِی دَارِ اللَّعْنَةِ وَ الهَوَانِ وَ عَذَّبَهُمْ بِتِلْک الأَلوَانِ العَجِیبَةِ مِنَ العَذَابِ، وَ أَقَرَّ المُؤْمِنِینَ الَّذِینَ کانَتِ المُنَافِقُونَ یسْتَهْزِءُونَ بِهِمْ فِی الدُّنْیا فِی الجِنَانِ بِحَضْرَةِ مُحَمَّدٍ (صلّی الله علیه و آله و سلّم) صَفِی المَلِک الدَّیانِ؛ أَطْلَعَهُمْ عَلَی هَؤُلَاءِ المُسْتَهْزِءِینَ بِهِمْ فِی الدُّنْیا حَتَّی یرَوْا مَا هُمْ فِیهِ مِنْ عَجَائِبِ اللَّعَائِنِ وَ بَدَائِعِ النَّقِمَاتِ، فَیکونُ لَذَّتُهُمْ وَ سُرُورُهُمْ بِشَمَاتَتِهِمْ بِهِمْ کمَا [کانَ] لَذَّتُهُمْ وَ سُرُورُهُمْ بِنَعِیمِهِمْ فِی جِنَانِ رَبِّهِمْ. فَالمُؤْمِنُونَ یعْرِفُونَ أُولَئِک الکافِرِینَ بِأَسْمَائِهِمْ وَ صِفَاتِهِمْ وَ هُمْ عَلَی أَصْنَافٍ، مِنْهُمْ مَنْ هُوَ بَینَ أَنْیابِ أَفَاعِیهَا تَمْضَغُهُ، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ بَینَ مَخَالِیبِ سِبَاعِهَا تَعْبَثُ بِهِ وَ تَفْتَرِسُهُ، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ تَحْتَ سِیاطِ زَبَانِیتِهَا وَ أَعْمِدَتِهَا وَ مِرْزَبَاتِهَا، یقَعُ مِنْ أَیدِیهِمْ عَلَیهِ، تُشَدِّدُ فِی عَذَابِهِ، وَ تُعَظِّمُ خِزْیهُ وَ نَکالَهُ، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ فِی بِحَارِ حَمِیمِهَا یغْرَقُ وَ یسْحَبُ فِیهَا، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ فِی غِسْلِینِهَا وَ غَسَّاقِهَا تَزْجُرُهُ زَبَانِیتُهَا، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ فِی سَائِرِ أَصْنَافِ عَذَابِهَا، وَ الکافِرُونَ وَ المُنَافِقُونَ ینْظُرُونَ فَیـرَوْنَ هَؤُلَاءِ المُؤْمِنِینَ الَّذِینَ کانُوا بِهِمْ فِی الدُّنْیا یسْخَرُونَ لِمَا کانُوا مِنْ مُوَالَاةِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِی وَ آلِهِمَا (صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیهِمْ) یعْتَقِدُونَ، فَیـرَوْنَهُمْ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ عَلَی فُرُشِهَا یتَقَلَّبُ، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ عَلَی فَوَاکهِهَا یرْتَعُ، وَ مِنْهُمْ مَنْ هُوَ عَلَی غُرُفَاتِهَا أَوْ فِی بَسَاتِینِهَا وَ تَنَزُّهَاتِهَا یتَـبَحْبَحُ، وَ الحُورُ العِینُ وَ الوُصَفَاءُ وَ الوِلْدَانُ وَ الجَوَارِی وَ الغِلْمَانُ قَائِمُونَ بِحَضْرَتِهِمْ، وَ طَائِفُونَ بِالخِدْمَةِ حَوَالَیهِمْ، وَ مَلَائِکةُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ یأْتُونَهُمْ مِنْ عِنْدَ رَبِّهِمْ بِالحِبَاءِ وَ الکرَامَاتِ وَ عَجَائِبِ التُّحَفِ وَ الهَدَایا وَ المَبَرَّاتِ، یقُولُونَ: «سَلامٌ عَلَیکمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَی الدَّارِ» فَیقُولُ هَؤُلَاءِ المُؤْمِنُونَ المُشْرِفُونَ عَلَی هَؤُلَاءِ الکافِرِینَ المُنَافِقِینَ: یا أَبَا فُلَانٍ وَ یا فُلَانُ ـ حَتَّی ینَادُونَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ ـ مَا بَالُکمْ فِی مَوَاقِفِ خِزْیکمْ مَاکثُونَ؟! هَلُمُّوا إِلَینَا نَفْتَحْ لَکمْ أَبْوَابَ الجِنَانِ لِتَتَخَلَّصُوا مِنْ عَذَابِکمْ، وَ تَلْحَقُوا بِنَا فِی نَعِیمِهَا. فَیقُولُونَ: یا وَیلَنَا أَنَّی لَنَا هَذَا؟! یقُولُ المُؤْمِنُونَ: انْظُرُوا إِلَی هَذِهِ الأَبْوَابِ. فَینْظُرُونَ إِلَی أَبْوَابِ الجِنَانِ مُفَتَّحَةً یخَـیلُ إِلَیهِمْ أَنَّهَا إِلَی جَهَنَّمَ الَّتِی فِیهَا یعَذَّبُونَ وَ یقَدِّرُونَ أَنَّهُمْ مُمَـکنُونَ أَنْ یتَخَلَّصُوا إِلَیهَا، فَیأْخُذُونَ فِی السِّبَاحَةِ فِی بِحَارِ حَمِیمِهَا وَ عَدْواً بَینَ أَیدِی زَبَانِیتِهَا وَ هُمْ یلْحَقُونَهُمْ وَ یضْرِبُونَهُمْ بِأَعْمِدَتِهِمْ وَ مِرْزَبَاتِهِمْ وَ سِیاطِهِمْ، فَلَا یزَالُونَ هَکذَا یسِیرُونَ هُنَاک وَ هَذِهِ الأَصْنَافُ مِنَ العَذَابِ تَمَسُّهُمْ، حَتَّی إِذَا قَدَّرُوا أَنَّهُمْ قَدْ بَلَغُوا تِلْک الأَبْوَابَ وَجَدُوهَا مَرْدُومَةً عَنْهُمْ وَ تُدَهْدِهُهُمُ الزَّبَانِیةُ بِأَعْمِدَتِهَا، فَتَنْکسُهُمْ إِلی سَواءِ الجَحِیمِ، وَ یسْتَلْقِی أُولَئِک المُؤْمِنُونَ عَلَی فُرُشِهِمْ فِی مَجَالِسِهِمْ یضْحَکونَ مِنْهُمْ، مُسْتَهْزِءِینَ بِهِمْ، فَذَلِک قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ: «اللهُ یسْتَهْزِئُ بِهِمْ» وَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ: «فَالیوْمَ الَّذِینَ آمَنُوا مِنَ الکفَّارِ یضْحَکونَ * عَلَی الأَرائِک ینْظُرُونَ»
امام عسکری (علیهالسلام) دربارهی این سخن خدای متعال: «خدا[ست که] ریشخندشان مىکند» فرمودند: «مسخره کردن ایشان در آخرت بدین صورت است که خدای عز و جل وقتی منافقانِ دشمن علی (علیهالسلام) را در خانهی لعنت و خواری مستقر نماید و به رنگهای عجیب از عذاب، تعذیب کند و مؤمنان و کسانی که منافقان در دنیا آنان را مسخره میکردند، در بهشت و در حضور [حضرت] محمد (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، برگزیدهی پادشاهِ دیان (= داور، قاضی) [حاضر شوند. خدای متعال، آن مسخره شدگان را] بر [حال آن مسخرهکنندگان] آگاه میسازد تا آنچه در آن هستند از لعنتهای عجیب و نقمتهای نو را ببینند و لذت و شادمانیشان را در شماتت آنها قرار میدهد همچنان که لذت و شادمانیشان را در نعمتهای بهشت قرار داده است!
پس مؤمنان، آن کافران را با اسم و صفاتشان میشناسند و آنها بر چند گروهند. بعضی از آنها بین دندانهای افعیها جویده میشوند.
و بعضی از آنها بین چنگال درندگانِ آن [گرفتارند و] با او بازی میشود و او را از هم میدرند.
و بعضی از آنها زیر شلاقهای بازدارنده و عمودها و پتکها [قرار دارد که] از دستهایشان بر آنها واقع میگردد که عذابش را تشدید میکند و خواری و پسزدنش را بزرگ میگرداند.
و بعضی از ایشان در دریاهای حمیم [یعنی آن آبِ جوشان] غرق است و در آن شنا میکند.
و بعضی از ایشان در غسلین [که چرکآبهی بدن کافران است] و غسّاق [که چرکی سوزان و تیرهرنگ است] شلاقهای پسزننده [به شدت] آزارش میدهد.
و بعضی از ایشان در انواع دیگر عذاب هستند. و کافران و منافقان مینگرند و آن مؤمنان را که در دنیا مسخرهشان میکردهاند که معتقد به پیروی از محمد و علی و آلشان: بودند، میبینند.
بعضی از ایشان را میبینند که بر بسترهایشان غلت میزنند و بعضی از ایشان [را میبینند] که در میان میوههای آن میگردند.
و بعضی از ایشان [را میبینند] که در غرفهها یا باغهایشان هستند و متمکن در خوشگذرانی. حورالعین و خدمتکاران و پسران [جاودانه] و غلامان در حضورشان ایستادهاند و در اطرافشان برای خدمت کردن، میگردند و ملائکه از نزد پروردگارشان بخششها و کرامتها و تحفههای عجیب و هدیهها و مهربانیها برایشان میآورند و میگویند: «سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان! چه نیکوست سرانجام آن سرا[ى جاویدان]».
این مؤمنان که مُشرف بر آن کافران و منافقان هستند میگویند: ای ابوفلان و [ای] فلان ـ تا اینکه به نامشان آنها را صدا میزنند ـ [که] شما را چه شده که چنین به خواری افتادهاید و [آنجا] ماندگار شدهاید؟! به سوی ما بیایید [که] درهای بهشت را برایتان بگشاییم تا از عذابتـان خلاص شوید و به ما در نعمتها[ی بهشت] بپیوندید!
[جهنمیها] میگویند: ای وای بر ما، ما کجا و این [نعمت]ها کجـا؟! مؤمنیـن میگویند: به این درها بنگرید. پس نظر میکنند به درهای بهشت که باز است [ولی] خیال میکنند که آنها به جهنمی که در آن عذاب شده، [منتهی میشود، ولی] این توانایی را در خود مییابند که از [جهنم] رهایی یابند. [به همین طمع خام] در دریاهای آب جوشان شنا میکنند در حالی که میکوشند از ضربات شلاقها و عمودها و پتکها در امان باشند ولی به آنها میرسد. همواره اینگونه آنجا سیر میکنند و این انواع عذاب [که گفته شد] آنها را لمس میکند.
تا اینکه وقتی میخواهند به درها برسند، درها به رویشان بسته میشود و با شلاقها و عمودهای آتشین، آنها را به قعر جهنم میافکنند. در این حال، این مؤمنان بر بسترهایشان میخندند و [آن بدبختان حقیقی را] مسخره میکنند و این [معنی] سخن خدای عز و جل است که «خدا آنان را مسخره میکند» و [همچنین تفسیرِ] این سخن خدای عز و جل است که «و[لى] امروز، مؤمنانند که بر کافران خنده مىزنند. بر تختها[ى خود نشسته]، نظاره مىکنند».
[تفسیر امام عسکری (علیهالسلام)، صفحهی 123؛ بحار الانوار، علامه مجلسی، جلد 6، صفحهی 53 و جلد 8، صفحهی 298]