حاج فردوسی

مکان نمازگزار، باید چند شرط داشته باشد:
شرط اول: مکان نمازگزار باید مباح باشد.
مسأله‌ی 866: نباید در ملک غصبی نماز بخوانید، اگر چه روی فرش و تخت و مانند اینها باشد، و در این صورت، نمازتان را باطل بشمارید. ولی می‌توانید در زیر سقف غصبی و خیمه‌ی غصبی، اگر تصرف در سقف یا خیمه صدق ننماید، نماز بخوانید.
مسأله‌ی 867: نباید در مِلک خودتان که منفعتش را به کسی واگذار کرده‌اید، بدون اجازه‌ی او نماز بخوانید. مثلاً نباید در خانه‌ی خودتان که به دیگری اجاره داده‌اید، بدون اجازه‌ی مستأجر، نماز بخوانید. و همچنین نباید در ملکی که دیگری در آن حق دارد، نماز بخوانید، مثلاً اگر مرده‌ای وصیت کرده باشد که ثُلث مالش را به مصرفی برسانند، تا وقتی ثلث را جدا نکنند، نباید در ملک او نماز بخوانید. و اگر نماز خواندید، باید بعد از استغفار، دوباره در زمین مباح، اعاده یا قضا کنید.
مسأله‌ی 868: نباید جای کسی که در مسجد نشسته، و یا رحل گذاشته و یا سجاده پهن کرده را بگیرید و نباید در آنجا نماز بخوانید. و اگر در آنجا نماز خواندید، باید بعد از استغفار، دوباره نمازتان را در محل دیگری بخوانید.
مسأله‌ی 869: اگر در جایی که نمی‌دانید غصبی است، نماز بخوانید ـ به شرط این که خودتان غاصب نباشید ـ نمازتان را صحیح بشمارید. ولی اگر در جایی که غصبی بودن آن را فراموش کرده‌اید نماز بخوانید، چه خودتان غاصب باشید و چه نباشید، باید بعد از استغفار، در جای مباح، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 870: هر گاه می‌دانسته‌اید جایی غصبی است ولی نمی‌دانسته‌اید که نباید در جای غصبی نماز بخوانید و در آن نماز خوانده‌اید، باید بعد از استغفار، آن نماز را در محل مباح، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 871: هر گاه ناچار باشید نماز واجبتان را سواره بخوانید، چنانچه حیوان سواری یا زین آن غصبی باشد، نمازتان را باطل بشمارید و همچنین است اگر بخواهید سواره نماز مستحبی بخوانید.
مسأله‌ی 872: هر گاه در مِلکی با دیگری شریک باشید، اگر سهمتان جدا نباشد، بدون اجازه‌ی شریکتان نباید در آن ملک تصرف کنید، و در آن نماز بخوانید. و اگر نماز خواندید، باید بعد از استغفار، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 873: نباید با عین پولی که خمس یا زکات آن را نداده‌اید ملکی بخرید، ولی اگر خریدید، نباید در آن تصرف کنید و نباید در آن نماز بخوانید و اگر خواندید، باید بعد از استغفار، در زمین مباح، اعاده یا قضا نمایید. همچنین است اگر به ذمه بخرید و در موقع خریدن، قصدتان این باشد که از مالی که خمس یا زکاتش را نداده‌اید بدهید.
مسأله‌ی 874: اگر صاحب مِلک، به زبان، اجازه‌ی نماز خواندن بدهد ولی بدانید که قلباً راضی نیست، در آن ملک نماز نخوانید و اگر نماز خواندید، بعد از استغفار، در زمین مباح، اعاده یا قضا نمایید. ولی اگر به زبان، اجازه ندهد ولی یقین کنید که قلباً راضی است، می‌توانید نمازتان را صحیح بدانید.
مسأله‌ی 875: نباید در مِلک مرده‌ای که خمس یا زکات بدهکار است، تصرف کنید و نباید در آن نماز بخوانید، مگر این که بدهی او را بپردازند. و اگر قبل از پرداخت بدهکاری مرده، در مِلکش نماز بخوانید، باید بعد از استغفار، دوباره در زمین مباح، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 876: نباید در مِلک مرده‌ای که به مردم بدهکار است تصرف کنید و نباید در آن نماز بخوانید، مگر این که خودتان ضامن شوید یا کسی ضامن شود که قرض‌های او را بپردازد، یا اینکه طلبکارها و وصی میت، یا طلبکارها و حاکم شرع اجازه بدهند. ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن جنازه معمول است را می‌توانید انجام دهید.
مسأله‌ی 877: اگر مرده‌ای قرض نداشته باشد، ولی بعضی از ورثه‌ی او صغیر یا دیوانه یا غایب باشند، نباید بدون اجازه‌ی ولیّ آنها در مِلک او تصرف کنید. و اگر در آن مِلک نماز بخوانید، باید بعد از استغفار، دوباره در زمین مباح، اعاده یا قضا نمایید. ولی تصرفات جزئی که برای برداشتن جنازه معمول است را می‌توانید انجام دهید.
مسأله‌ی 878: می‌توانید در اماکن عمومی مانند مسافرخانه، حمام و مانند اینها که برای واردین آماده شده است، با اطمینان به رضایت صاحبان آنها، نماز بخوانید. ولی در غیر این قبیل جاها، در صورتی می‌توانید نماز بخوانید که مالک آن، اجازه بدهد یا حرفی بزند که معلوم شود یا اطمینان حاصل شود که برای نماز خواندن، اجازه داده است مثل اینکه به کسی اجازه دهد در مِلک او بنشیند و بخوابد که از اینها فهمیده می‌شود برای نماز خواندن هم اجازه داده است.
مسأله‌ی 879: در زمین بسیار وسیعی که برای بیشتر مردم مشکل است موقع نماز از آنجا به جای دیگر بروند، می‌توانید بدون کسب اجازه از مالکش نماز بخوانید، ولی اگر بدانید که مالک زمین راضی نیست، نباید در آنجا نماز بخوانید.
شرط دوم: مکان نمازگزار باید بدون حرکت باشد.
مسأله‌ی 880: مکانی که در آن نماز می‌خوانید باید بیحرکت باشد، و اگر به واسطه‌ی تنگی وقت یا جهت دیگری ناچار باشید در جایی که حرکت دارد مانند اتومبیل، کشتی و قطار نماز بخوانید، به قدری که ممکن است، باید در حال حرکت، چیزی نخوانید، و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند، به طرف قبله برگردید.
مسأله‌ی 881: نماز خواندن در اتومبیل، کشتی، قطار و مانند اینها، وقتی ایستاده‌اند را بدون مانع بدانید.
مسأله‌ی 882: نباید روی خرمن گندم و جو و مانند اینها، که نمی‌توانید بیحرکت بمانید، نماز بخوانید. و اگر خواندید، باید در مکان ثابت، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 883: باید در جایی نماز بخوانید که اطمینان به تمام کردن نماز داشته باشید، و اگر اطمینان نداشته باشید، نباید نماز بخوانید. پس اگر در جایی که به واسطه‌ی احتمال باد یا باران یا زیادی جمعیت و مانند اینها اطمینان ندارید که بتوانید نمازتان را تمام کنید، هر چند اتفاقی بتوانید تمام کنید، باید آن نماز را دوباره در محلی که از تمام کردن نماز اطمینان داشته باشید، اعاده یا قضا نمایید. و در جایی که نباید در آن توقف کنید مثل زیر سقفی که نزدیک است خراب شود، نباید نماز بخوانید، و اگر خواندید، باید در محل بی‌خطری اعاده یا قضا نمایید. و همچنین نباید بر روی چیزی که ایستادن و نشستن بر روی آن حرام است، مثل فرشی که اسم خدا بر آن نوشته شده، نماز بخوانید، و اگر خواندید، باید بر روی چیزی که ایستادن و نشستن بر آن اشکالی ندارد، اعاده یا قضا نمایید.
شرط سوم: نباید در جایی که سقف آن کوتاه است و نمی‌توانید در آنجا راست بایستید یا به اندازه‌ای کوچک است که جای رکوع وجود ندارد، نماز بخوانید و اگر مجبور باشید در چنین جایی نماز بخوانید، بعداً در محل وسیع، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 884: نباید جلوتر یا مساوی با قبر استاد اعظم (صلی ‌الله‌ علیه‌ و آله‌ و سلّم) یا استادان منهاج (علیهم‌السلام) نماز بخوانید. و اگر خواندید، دوباره عقب‌تر از قبر یا در جای دیگر، اعاده یا قضا نمایید.
مسأله‌ی 885: می‌توانید در جایی نماز بخوانید که چیزی مانند دیوار، بین شما و قبر مطهر باشد که بیاحترامی نشود، ولی فاصلهشدن صندوق شریف و ضریح و پارچه‌ای که روی آن افتاده را کافی ندانید.
شرط چهارم: اگر مکان نمازگزار نجس است، به طوری رطوبت نداشته باشد که رطوبت آن به بدن یا لباستان برسد. ولی جایی که پیشانی را بر آن می‌گذارید، نباید نجس باشد، چه خشک باشد و چه مرطوب.
مسأله‌ی 886: منهاجیات نباید در نماز، جلوتر از منهاجیون یا مساوی با آنان بایستند، و بهتر است طوری بایستند که جای سجده‌شان کمی از جای ایستادن منهاجیون عقبتر باشد.
مسأله‌ی 887: هر گاه منهاجیات، برابر با منهاجیون یا جلوتر از آنان بایستند، اگر با هم وارد نماز شوند، بهتر است آن نماز را دوباره بخوانند. ولی اگر یکی زودتر از دیگری به نماز بایستد، فقط کسی که بعد مشغول نماز شده، باید نمازش را دوباره بخواند.
مسأله‌ی 888: هر گاه بین شما و منهاجیات، دیوار یا پرده یا چیز دیگری باشد، که یکدیگر را نبینید یا بینتان حد اقل پنج متر فاصله باشد، هر دو نمازتان را صحیح بدانید، و همچنین است اگر مکان یکی از شما به قدری بلند باشد که نگویند منهاجیات جلوتر از منهاجیون یا برابر با ایشان ایستاده‌اند.
مسأله‌ی 889: نباید با زن نامحرم در اطاقی که کسی در آنجا نیست و کسی هم نمی‌تواند وارد شود، خلوت کنید و نباید در آنجا نماز بخوانید و اگر خواندید، بعداً در شرایط عادی، اعاده یا قضا نمایید. ولی اگر مشغول نماز باشید و نامحرمی وارد شود، نمازتان را بدون اشکال بدانید. همچنین منهاجیات نباید با مرد نامحرم در اطاقی که کسی در آنجا نیست و کسی هم نمی‌تواند وارد شود، خلوت کنند و نباید در آنجا نماز بخوانند و اگر خواندند، بعداً در شرایط عادی، اعاده یا قضا نمایند. ولی اگر مشغول نماز باشند و نامحرمی وارد شود، نمازشان را بدون اشکال بدانند.
مسأله‌ی 890: نباید در جایی که آلات موسیقی همچون تار، نی، دف، عود و مانند آن استعمال می‌شود، نماز بخوانید.
مسأله‌ی 891: نباید در داخل خانه‌ی کعبه، نماز واجب بخوانید.
مسأله‌ی 892: خوب است در داخل کعبه، مقابل هر رکنی، دو رکعت نماز مستحبی بخوانید.

جاهایی که خوب است در آنها نماز بخوانید
مسأله‌ی 893: در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانید. و بهتر از همه‌ی مسجدها را مسجد الحرام، و بعد از آن مسجد النبی، و بعد از آن مسجد کوفه، و بعد از آن مسجد بیت المقدس، و بعد از مسجد بیت المقدس مسجد جامع هر شهر، و بعد از آن مسجد محله، و بعد از مسجد محله، مسجد بازار بدانید.
مسأله‌ی 894: برای منهاجیات نماز خواندن در خانه، بلکه در صندوقخانه و اطاق عقب، بهتر است.
مسأله‌ی 895: نماز در حرم استادان منهاج (علیهمالسلام) را بهتر از نماز در مسجد بدانید، مثلاً نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسلام) را برابر با دویست هزار نماز بشمارید.
مسأله‌ی 896: زیاد رفتن به مسجد و رفتن در مسجدی که نمازگزار ندارد را نیکو بدانید، و اگر همسایه‌ی مسجد هستید، در صورتی که عذری نداشته باشد، نباید در غیر مسجد نماز بخوانید.
مسأله‌ی 897: شایسته است با مسلمانی که از روی بی‌اعتنایی در مسجد حاضر نمی‌شود، غذا نخورید و در کارها با او مشورت نکنید، و همسایه‌ی او نشوید، و از او زن نگیرید و به او زن ندهید.

جاهایی که نماز خواندن در آنها را کم‌ثواب بدانید
مسأله‌ی 898: نماز خواندن در چند جا را کم‌ثواب بدانید و از آن جمله است: حمام، زمین نمکزار، مقابل انسان، مقابل دری که باز است، در جاده و خیابان و کوچه اگر برای کسانی که عبور می‌کنند زحمت نباشد. و چنانچه زحمت باشد، نباید نماز بخوانید و اگر خواندید، باید در جای دیگری که مزاحمت نباشد، اعاده یا قضا نمایید. همچنین مقابل آتش و چراغ، در آشپزخانه و هر کجا که کوره‌ی آتش باشد، مقابل چاه و چاله‌ای که محل ادرار باشد، روبروی عکس و مجسمه‌ی چیزی که روح دارد، مگر آنکه روی آن پرده بکشید، در اطاقی که جُنُب در آن باشد، در جایی که عکس باشد اگر چه روبروی نمازگزار نباشد، مقابل قبر، روی قبر، بین دو قبر، در قبرستان.
مسأله‌ی 899: هر گاه در محل عبور مردم نماز بخوانید، یا کسی روبروی‌تان باشد، خوب است جلوی خودتان چیزی بگذارید، و اگر چوب یا ریسمانی هم باشد، کافی بدانید.