حاج فردوسی

مسأله‌ی 916: پیش از نمازهای یومیه، اذان و اقامه بگویید، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان، نماز میت و نماز آیات، سه مرتبه بگویید: «الصلاة».
مسأله‌ی 917: در روز اولی که بچه به دنیا می‌آید یا پیش از آنکه بند نافش بیافتد، در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویید.
مسأله‌ی 918: اذان را هجده جمله بدانید به این ترتیب: «اللهُ اکبر» چهار مرتبه، «أَشْهَدُ أَن لا إِلهَ إِلاّ اللهُ»، «أَشْهَدُ أَنّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهُ»، «حَی عَلَى الصّلاةِ»، «حَی عَلَى الْفَلاحِ»، «حَی عَلَى خَیر الْعَمَلِ»، «اللهُ اکبر»، «لا إِلهَ إِلاّ اللهُ»، هر یک دو مرتبه. و اقامه را هفده جمله بدانید یعنی دو مرتبه «اللهُ اکبر» از اول اذان، و یک مرتبه «لا إِلهَ إِلاّ اللهُ» از آخر آن کم کنید، و بعد از گفتن «حَی عَلَى خَیرِ الْعَمَلِ» دو مرتبه «قَدْ قَامَتِ الصَّلاةُ» اضافه نمایید.
مسأله‌ی 919: «أَشْهَدُ أنَّ عَلیاً وَلی اللهِ» را جزء اذان و اقامه ندانید.
مسأله‌ی 920: بین جمله‌های اذان و اقامه خیلی فاصله نیاندازید. و اگر بین آنها بیشتر از معمول فاصله بیاندازید، باید دوباره آن را از اول بگویید.
مسأله‌ی 921: نباید در گفتن اذان و اقامه، صدا را در گلو بیاندازید، به طوری که غنا شود یعنی به طور آوازهخوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است.
مسأله‌ی 922: در چهار نماز اذان نگویید:
اول: نماز عصر روز جمعه.
دوم: نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجه است، هر گاه در عرفات باشید.
سوم: نماز عشای شب عید قربان هر گاه در مشعر الحرام باشید.
چهارم: نماز عصر و عشا، هر گاه مرضی داشته باشید که نتوانید از بیرون آمدن ادرار یا مدفوع خودداری کنید.
مسأله‌ی 923: هر گاه برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، اگر بخواهید با آن جماعت نماز بخوانید، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگویید.
مسأله‌ی 924: هر گاه برای خواندن نماز جماعت به مسجد بروید و ببینید نماز جماعت تمام شده، تا وقتی که صفها به هم نخورده و جمعیت متفرق نشده‌اند، نباید برای نماز خود، اذان یا اقامه بگویید.
مسأله‌ی 925: اگر بخواهید در جایی که عده‌ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است، به تنهایی یا با جماعت دیگری که بر پا می‌شود نماز بخوانید، با سه شرط می‌توانید اذان و اقامه نگویید:
اول: آنکه برای آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند.
دوم: آنکه نماز جماعتی که تمام شده، باطل نباشد.
سوم: آنکه نمازتان و نماز جماعت در یک مکان باشد. پس اگر نماز جماعت داخل مسجد باشد و بخواهید در بام مسجد نماز بخوانید، بهتر است اذان و اقامه بگویید.
مسأله‌ی 926: هر گاه در یکی از شرطهایی که در مسأله‌ی قبل گفته شد شک کنید، اذان و اقامه بگویید.
مسأله‌ی 927: هر گاه اذان یا اقامه‌ی دیگری را بشنوید، هر قسمتی را که می‌شنوید، آهسته با خود تکرار کنید.
مسأله‌ی 928: هر گاه اذان یا اقامه‌ی دیگری را بشنوید، ـ چه با او گفته باشید و چه نگفته باشید ـ درصورتی که بین آن اذان و اقامه و نمازی که می‌خواهید بخوانید، زیاد فاصله نشده باشد، می‌توانید برای نماز خودتان اذان و اقامه نگویید.
مسأله‌ی 929: هر گاه اذان زن را با قصد لذت بشنوید، دوباره خودتان اذان بگویید.
مسأله‌ی 930: اذان و اقامه‌ی نماز جماعت را مرد بگوید.
مسأله‌ی 931: اقامه را بعد از اذان بگویید و اگر قبل از اذان بگویید، بعد از اذان تکرار کنید و در حال گفتن اقامه، باید با طهارت و رو به قبله و ایستاده باشید و بین جملات آن و نماز، با کلام دیگر فاصله نیاندازید و در حال گفتن اقامه، اشاره نکنید.
مسأله‌ی 932: اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگویید، مثلاً «حَی عَلَى الْفَلاحِ» را پیش از «حَی عَلَى الصّلاةِ» بگویید، باید از جایی که ترتیب به هم خورده دوباره بگویید.
مسأله‌ی 933: نباید بین اذان و اقامه فاصله اندازید. پس اگر بین آنها به قدری فاصله دهید که اذانی را که گفته‌اید، اذان این اقامه محسوب نشود، دوباره اذان و اقامه را بگویید. و نیز اگر بین اذان و اقامه با نماز به قدری فاصله اندازید که اذان و اقامه‌ی آن نماز حساب نشود، دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگویید.
مسأله‌ی 934: باید اذان و اقامه را به عربی صحیح بگویید. پس اگر به عربی غلط بگویید یا به جای حرفی حرف دیگری بگویید، یا ترجمه‌ی فارسی آن را بگویید، باید دوباره به عربی صحیح بگویید.
مسأله‌ی 935: اذان و اقامه را باید بعد از داخل شدن وقت نماز بگویید پس اگر عمداً یا از روی فراموشی، پیش از وقت بگویید، باید دوباره بعد از داخل شدن وقت، بگویید.
مسأله‌ی 936: اگر پیش از گفتن اقامه یا در حال گفتن اقامه، شک کنید که اذان گفته‌اید یا نه، اذان را بگویید.
مسأله‌ی 937: هر کجا در بین اذان یا اقامه شک کنید که قسمت پیش از آن را گفته‌اید یا نه، آن قسمت و بعدش ـ تا آخر اذان یا اقامه ـ را بگویید.
مسأله‌ی 938: در موقع گفتن اذان، رو به قبله بایستید و با طهارت (غسل، وضو یا تیمم) باشید و دستهایتان را بر گوش بگذارید و صدایتان را بلند نمایید و بین جمله‌های اذان، کمی فاصله دهید و بین آنها حرف نزنید.
مسأله‌ی 939: باید در موقع گفتن اقامه، بدنتان آرام باشد، و بهتر است آن را از اذان آهستهتر بگویید، و جمله‌های مشابه آن را به هم بچسبانید.
مسأله‌ی 940: بین اذان و اقامه یک قدم بردارید یا قدری بنشینید یا سجده کنید یا ذکری بگویید یا دعایی بخوانید یا قدری ساکت باشید یا حرفی بزنید یا دو رکعت نماز بخوانید. و بین اذان و اقامه‌ی نماز صبح، با کاری غیر از «حرف زدن» و بین اذان و اقامه‌ی نماز مغرب با کاری غیر از «نماز خواندن» فاصله بیاندازید.
مسأله‌ی 941: خوب است کسی را که برای گفتن اذان معین می‌کنید، عادل و وقتشناس بوده و چنانچه از بلندگو استفاده نمی‌کند، صدایش بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید.