مسأله‌ی 1236: برای شش چیز بعد از سلام نماز، باید دو سجده‌ی سهو به دستوری که بعداً گفته خواهد شد بجا آورید:
اول: آنکه در بین نماز، سهواً حرف بزنید.
دوم: آنکه یک سجده را فراموش کنید.
سوم: آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از سجده‌ی دوم شک کنید که چهار رکعت خوانده‌اید یا پنج رکعت.
چهارم: در جایی که نباید نماز را سلام دهید، مثلاً در رکعت اول سهواً سلام بدهید.
پنجم: آنکه تشهد را فراموش کنید.
ششم: در جایی که باید بایستید، اشتباهی بنشینید یا در جایی که باید بنشینید، اشتباهی بایستید.
و خوب است در هر چیزی از نماز که اشتباهی کم یا زیاد شده باشد، دو سجده‌ی سهو انجام دهید.
مسأله‌ی 1237: اگر اشتباهی یا به خیال این که نمازتان تمام شده حرف بزنید، باید دو سجده‌ی سهو بجا آورید.
مسأله‌ی 1238: برای حرفی که از عطسه کردن و سرفه کردن پیدا می‌شود، سجده‌ی سهو را لازم ندانید، ولی اگر مثلاً سهواً «آخ» یا «آه» بگویید، باید سجده‌ی سهو نمایید.
مسأله‌ی 1239: اگر چیزی را که غلط خوانده‌اید دوباره صحیح بخوانید، برای دوباره خواندن آن، سجده‌ی سهو را لازم ندانید.
مسأله‌ی 1240: اگر در نماز، سهواً چند کلمه حرف بزنید و تمام آنها یک مرتبه حساب شود، دو سجده‌ی سهو بعد از سلام نماز را کافی بدانید.
مسأله‌ی 1241: اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگویید یا بیشتر یا کمتر از سه مرتبه بگویید، بعد از نماز، دو سجده‌ی سهو بجا آورید.
مسأله‌ی 1242: اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگویید، هر یک از سه سلام نماز یا بخشی از آن را سهواً بگویید، باید دو سجده‌ی سهو بجا آورید.
مسأله‌ی 1243: اگر در جایی که نباید سلام دهید، اشتباهی هر سه سلام را بگویید، برای هر سلامی دو سجده‌ی سهو بجا آورید.
مسأله‌ی 1244: اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کنید و پیش از رکوع رکعت بعد یادتان بیاید، باید برگردید و بجا آورید. و بعد از نماز، برای ایستادن بیجا، دو سجده‌ی سهو، و اگر ذکری گفته‌اید، برای آن نیز دو سجده‌ی سهو بنمایید.
مسأله‌ی 1245: اگر در رکوع یا بعد از آن یادتان بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده‌اید، باید بعد از سلام نماز، سجده یا تشهد را قضا نمایید و بعد از آن، دو سجده‌ی سهو بجا آورید.
مسأله‌ی 1246: اگر سجده‌ی سهو را بعد از سلام نماز عمداً بجا نیاورید، خود را معصیتکار بدانید و استغفار کنید و هر چه زودتر آن را انجام دهید و چنانچه سهواً بجا نیاورید، هر وقت یادتان آمد باید فوراً انجام دهید و دوباره خواندن نماز را لازم ندانید.
مسأله‌ی 1247: اگر شک دارید که سجده‌ی سهو برایتان واجب شده یا نه، بجا آوردنش را لازم ندانید.
مسأله‌ی 1248: هر گاه شک کنید مثلاً دو سجده‌ی سهو بر شما واجب شده یا چهار سجده، بجا آوردن دو سجده را کافی بدانید.
مسأله‌ی 1249: چه یکی از دو سجده‌ی سهو را بجا نیاورید و چه سهواً سه سجده کنید، باید دوباره دو سجده‌ی سهو بنمایید.
دستور سجده‌ی سهو
مسأله‌ی 1250: دستور سجده‌ی سهو را چنین بدانید که بعد از سلام نماز، فوراً نیت سجده‌ی سهو کنید و پیشانی را به چیزی که باید سجده بر آن را صحیح بدانید بگذارید و بگویید: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ السَّلاَمُ عَلَیک اَیهَا النَّبِی وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُه» بعد بنشینید و دوباره به سجده بروید و ذکری که گفته شد را بگویید و بنشینید و بعد از خواندن تشهد، سلام دهید.
قضای سجده و تشهد فراموششده
مسأله‌ی 1251: سجده و تشهدی که فراموش کرده‌اید و بعد از نماز، قضای آن را بجا می‌آورید، باید تمام شرایط نماز، مانند پاکبودن بدن و لباس و رو به قبله بودن و شرط‌های دیگر را داشته باشد.
مسأله‌ی 1252: اگر سجده یا تشهد را چند دفعه فراموش کنید، مثلاً یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم را فراموش نمایید، باید بعد از نماز، قضای هر دو را با سجده‌های سهوی که برای آنها لازم است بجا آورید.
مسأله‌ی 1253: اگر یک سجده و تشهد را فراموش کنید، باید هر کدام را اول فراموش کرده‌اید، اول قضا نمایید و اگر ندانید کدام اول فراموش شده باید یک سجده و تشهد و بعد یک سجده‌ی دیگر بجا آورید، یا یک تشهد و یک سجده و بعد یک تشهد دیگر بجا آورید تا یقین کنید سجده و تشهد را به ترتیبی که فراموش کرده بودید، قضا نموده‌اید.
مسأله‌ی 1254: اگر به خیال این که اول، سجده را فراموش کرده‌اید، اول قضای آن را بجا آورید و بعد از خواندن تشهد یادتان بیاید که اول تشهد را فراموش کرده بودید، باید دوباره سجده را قضا نمایید و نیز اگر به خیال این که اول تشهد را فراموش کرده‌اید، اول قضای آن را بجا آورید و بعد از سجده یادتان بیاید که اول سجده را فراموش کرده بودید، باید دوباره تشهد را بخوانید.
مسأله‌ی 1255: اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد، کاری کنید که اگر عمداً یا سهواً در نماز اتفاق بیافتد، نماز را باید باطل بشمارید، مثلاً پشت به قبله نمایید، باید قضای سجده و تشهد را بجا آورید و دوباره نمازتان را بخوانید.
مسأله‌ی 1256: اگر بعد از سلام نماز یادتان بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده‌اید، چنانچه کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می‌کند، مثل پشت کردن به قبله انجام نداده‌اید، باید به قصد این که وظیفه‌ی خود را انجام داده باشید، سجده‌ی فراموششده و بعد از آن تشهد و سلام و دو سجده‌ی سهو بجا آورید و نیز اگر یادتان بیاید که تشهد رکعت آخر را فراموش کرده‌اید، باید به قصد این که وظیفه‌ی خود را انجام داده باشید، تشهد را بخوانید و بعد از آن، سلام دهید و دو سجده‌ی سهو بنمایید.
مسأله‌ی 1257: اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کنید که باید برای آن سجده‌ی سهو انجام دهید، مثل آن که سهواً حرف بزنید، باید سجده یا تشهد را قضا کنید، و غیر از سجده‌ی سهوی که برای قضای سجده یا تشهد می‌نمایید، دو سجده‌ی سهو دیگر برای حرف زدن بنمایید.
مسأله‌ی 1258: اگر ندانید که سجده را فراموش کرده‌اید یا تشهد را، باید هر دو را قضا نمایید و می‌توانید هر کدام را که خواستید، اول بجا آورید و باید دو سجده‌ی سهو نیز بجا آورید.
مسأله‌ی 1259: اگر شک دارید که سجده یا تشهد را فراموش کرده‌اید یا نه، قضایش را لازم نشمارید.
مسأله‌ی 1260: اگر بدانید سجده یا تشهد را فراموش کرده‌اید و شک کنید که پیش از رکوع رکعت بعد بجا آورده‌اید یا نه، باید آن را قضا نمایید.
مسأله‌ی 1261: هر گاه سجده یا تشهد را فراموش کنید، اگر برای کار دیگری هم سجده‌ی سهو بر شما لازم شده باشد، باید بعد از نماز، نخست سجده یا تشهد را قضا نمایید و بعد سجده‌ی سهو سجده یا تشهد فراموششده و بعد سجده‌ی سهو دیگر را بجا آورید.
مسأله‌ی 1262: اگر شک دارید که بعد از نماز، قضای سجده یا تشهد فراموششده را بجا آورده‌اید یا نه، چه وقت نماز نگذشته باشد و چه وقت نماز گذشته باشد، باید سجده یا تشهد را قضا نمایید.
کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز
مسأله‌ی 1263: نباید چیزی از واجبات نماز را عمداً کم یا زیاد کنید اگر چه یک حرف آن باشد و اگر چنین کردید، باید نماز را دوباره بخوانید.
مسأله‌ی 1264: اگر به واسطه‌ی ندانستن مسأله، چیزی از واجبات نماز را کم یا زیاد کنید، باید نمازتان را دوباره بخوانید، ولی چنانچه به واسطه‌ی ندانستن مسأله، حمد و سوره‌ی نماز صبح یا مغرب یا عشا را آهسته بخوانید، یا حمد و سوره‌ی نماز ظهر یا عصر را بلند بخوانید، و همچنین اگر منهاجیات، حمد و سوره‌ی نماز ظهر یا عصرشان را بلند بخوانند، یا در مسافرت، نماز ظهر یا عصر یا عشایتان را چهار رکعتی بخوانید، نمازتان را صحیح بدانید.
مسأله‌ی 1265: اگر در بین نماز بفهمید وضو یا غسلتان باطل بوده یا بدون وضو یا غسل مشغول نماز شده‌اید، باید نماز را به هم بزنید و دوباره با وضو یا غسل بخوانید، و اگر بعد از نماز بفهمید، باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بجا آورید و اگر وقت گذشته، قضا نمایید.
مسأله‌ی 1266: اگر بعد از رسیدن به رکوع، یادتان بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده‌اید، نمازتان را باطل بشمارید، ولی اگر پیش از رسیدن به رکوع یادتان بیاید، باید برگردید و دو سجده را بجا آورید و برخیزید و حمد و سوره یا تسبیحات را بخوانید و نماز را تمام کنید. و بعد از نماز، برای ایستادن بیجا، دو سجده‌ی سهو بنمایید.
مسأله‌ی 1267: اگر پیش از گفتن «السَّلامُ عَلَینا» یادتان بیاید که دو سجده‌ی رکعت آخر را بجا نیاورده‌اید، باید دو سجده را بجا آورید و دوباره تشهد بخوانید و نمازتان را سلام دهید. و برای زیاد شدن تشهد، دو سجده‌ی سهو بجا آورید.
مسأله‌ی 1268: اگر پیش از سلام نماز یادتان بیاید که یک رکعت یا بیشتر، از آخر نماز را نخوانده‌اید، باید مقداری که فراموش کرده‌اید را بجا آورید.
مسأله‌ی 1269: اگر بعد از سلام نماز یادتان بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده‌اید، چنانچه کاری انجام داده‌اید که اگر در نماز، عمداً یا سهواً اتفاق بیافتد، باید نمازتان را باطل بشمارید مثلاً پشت به قبله کرده‌اید، نمازتان را باطل بشمارید ولی اگر کاری که باید عمدی و سهوی آن را باطل‌کننده‌ی نماز بدانید، انجام نداده‌اید، باید فوراً مقداری که فراموش کرده‌اید را بجا آورید. و برای هر یک از تشهد، سلام و کلام بیجا، دو سجده‌ی سهو بنمایید.
مسأله‌ی 1270: هرگاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهید که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیافتد باید نماز را باطل بدانید، مثلاً پشت به قبله نمایید و بعد یادتان بیاید که دو سجده‌ی آخر را بجا نیاورده‌اید، نمازتان را باطل بشمارید، ولی اگر پیش از انجام کاری که باید باطل‌کننده‌ی نماز بدانید، یادتان بیاید، باید برگردید و دو سجده‌ای که فراموش کرده‌اید را بجا آورید و تشهد و سلام را دوباره بعد از آن بگویید و دو سجده‌ی سهو برای هر یک از تشهد و سلامی که اول گفته‌اید بجا آورید و نمازتان را اعاده نمایید.
مسأله‌ی 1271: اگر بفهمید نماز را پیش از وقت خوانده‌اید یا از روی جهل و غفلت یا فراموشی، پشت به قبله یا به طرف راست یا چپ قبله، بجا آورده‌اید، باید دوباره بخوانید و اگر وقت گذشته، قضا نمایید.