حاج فردوسی

باب چهارم: اعلم حقیقی و اعلم مشهور
آنچه در نکته‌ی قبل گذشت، بین دو مجتهد مشهور به اعلمیت اتفاق می‌افتد، ولی این مسأله، فرض دیگری نیز دارد. فرض دیگرش بین «مشهور به اعلمیّت» و «غیر مشهور به اعلمیّت» است؛ زیرا تحقیق خاص در یک یا چند مسأله، می‌تواند «غیر مشهور به اعلمیت» را به پایه‌ی «اعلمیت» در آن مسائل برساند، در حالی که فقیه «مشهور به اعلمیت و اجتهاد مطلق»، به پایه‌ی اعلمیت در آن مسائل نرسیده باشد.
به عنوان مثال،‌ امکان دارد «محقق توانا، آیة الله الف» که رساله ندارد و مشهور به اعلمیّت نیست، بر اثر تحقیق خاص و تمرکز ویژه بر یک مبحث فقهی، از «حضرت آیة الله العظمی باء» که مشهور به اعلمیت است و رساله و مقلدین فراوان دارد، اعلم باشد.
حال، یافتن آن عالمی که مشهور به اعلمیت نیست ولی در حقیقت، اعلم به مسأله است، دردسر دیگری است که گره بر گره می‌زند و پیچ در پیچ می‌اندازد.