هر آیه یا روایتی که مشتمل بر بیان حال پیامبر یا امتی از امم سالفه باشد، مشروط به این که بعد از بیان، رد نشده باشد، میتواند راهنمای ما در استجماع قانون قرار گیرد.
نمونهی 1 (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) قَالَ: «شَکا نَبِیٌ مِنَ الأَنْبِیاءِ إِلَى اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ الغَمَّ؛ فَأَمَرَهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِأَکلِ العِنَبِ»1
نمونهی 2 (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) قَالَ: «لَمَّا حَسَرَ المَاءُ عَنْ عِظَامِ المَوْتَى فَرَأَى ذَلِک نُوحٌ (علیهالسلام) جَزِعَ جَزَعاً شَدِیداً وَ اغْتَمَّ لِذَلِک ـ إِلَى أَنْ قَالَ ـ فَأَوْحَى اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیهِ أَنْ کُلِ العِنَبَ الأَسْوَدَ لِیَذْهَبَ بِغَمِّکَ»2
نمونهی 3: عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام: «حَلُّ الأَزْرَارِ فِی الصَّلَاةِ وَ الخَذْفُ بِالحَصَى وَ مَضْغُ الکنْدُرِ فِی المَجَالِسِ وَ عَلَى ظَهْرِ الطَّرِیقِ مِنْ عَمَلِ قَوْمِ لُوطٍ»3
نمونهی 4: عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیهالسلام): «أَنَّ بَنِی إِسْرَائِیلَ شَکوْا إِلَى مُوسَى (علیهالسلام) مَا یَلْقَوْنَ مِنَ الْبَیاضِ فَشَکا ذَلِک إِلَى اللهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى فَأَوْحَى اللهُ إِلَیهِ أَنْ مُرْهُمْ بِأَکلِ لَحْمِ الْبَقَرِ بِالسِّلْقِ»4
………………………………….
1. کافی، محدث کلینی، جلد 6، صفحهی 351. ترجمه: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: پیامبری از پیامبران خدای عز و جل به خدا از غم شکایت کرد، پس او را امر نمود تا انگور بخورد.
2. محاسن، محدث برقی، جلد 2، صفحهی 548. ترجمه: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: چون آب [در طوفان] فرونشست، استخوان مردگان پدیدار شد، پس نوح (علیهالسلام) آن را دید و به شدت ناله کرد و غمگین شد ـ تا این که میفرمایند ـ پس خدای عز و جل به او وحی کرد که انگور سیاه بخورد تا غمش برطرف گردد.
3. من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، جلد 1، صفحهی، 260. ترجمه: امام باقر (علیهالسلام) فرمودند: با لباس گشوده نماز خواندن، سنگریزه پرتاب کردن، جویدن کندر [آدامس] در مجالس و سرِ گذر، از کارهای قوم لوط است.
4. کافی، محدث کلینی، جلد 6، صفحهی 369. ترجمه: امام باقر (علیهالسلام) فرمودند: بنی اسرائیل به حضرت موسی (علیهالسلام) از سفیدی پوست [پیسی] شکایت کردند، پس آن حضرت شکایت به خدای سبحانه و تعالی برد، پس خدای تعالی به او وحی نمود که آنان را امر به خوردن گوشت گاو با چغندر کند.