از آنجا که ابلیس لعین (شیطان) به تصریح قرآن کریم، دشمن قسم‌خورده‌ی بنی‌آدم است، به حکم عقل، هر کاری که بر او دشوار بیاید و او را به غضب بیاورد، مطلوب است و هر کاری که او را شادان کند، به نحوی مضر به کمال و سعادت انسان است. با این مقدمه، یکی از مواردی که می‌توان از آن قانون استجماع کرد، آیات و روایات معتبری است که دلالت بر «شادی یا غم شیطان» از انجام عملی خاص توسط انسان دارد.
نمونه‌ی 1 (حدیث): قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم): «مَا مِنْ عَمَلٍ أَشَدُّ عَلَى إِبْلِیسَ مِنْ أَنْ یَرَى ابْنَ آدَمَ سَاجِداً لِأَنَّهُ أُمِرَ بِالسُّجُودِ فَعَصَى وَ هَذَا أُمِرَ بِالسُّجُودِ فَأَطَاعَ فِیمَا أُمِرَ»1
نمونه‌ی 2 (حدیث): قَالَ أَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام): «مَا أَحْسَنَ مُؤْمِنٌ إِلَى مُؤْمِنٍ وَ لَا أَعَانَهُ إِلَّا خَمَشَ وَجْهَ إِبْلِیسَ وَ قَرَّحَ قَلْبَهُ»2
نمونه‌ی 3 (حدیث): قَالَ أَبُو عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام): «لَا یَزَالُ إِبْلِیسُ فَرِحاً مَا اهْتَجَرَ المُسْلِمَانِ فَإِذَا التَقَیا اصْطَکَتْ رُکبَتَاهُ وَ تَخَلَّعَتْ أَوْصَالُهُ وَ نَادَى یا وَیلَهُ مَا لَقِیَ مِنَ الثُّبُورُ»3
………………………………………….
1. خصال، جلد 2، صفحه‌ی 616. ترجمه: استاد اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: هیچ عملی بر شیطان، سخت‌تر از این نیست که فرزند آدم را سجده‌کننده ببیند؛ زیرا او امر به سجده شد ولی نافرمانی کرد و این [انسان ساجد]، امر به سجده شد و اطاعت کرد آنچه بدان امر شده بود.
2. کافی، محدث کلینی، جلد 2، صفحه‌ی 207. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: هیچ مؤمنی به مؤمن دیگری نیکی نمی‌کند مگر این که [با این نیکی کردن،] صورت ابلیس را می‌خراشد و قلبش را جریحه‌دار می‌سازد.
3. کافی، محدث کلینی، جلد 2، صفحه‌ی 346. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: همواره شیطان از این که دو مسلمان با یکدیگر قهر باشند، شادمان است، پس چون با یکدیگر ملاقات [و آشتی] کنند، زانوهایش بلرزد و بهم بخورد و بندهایش از هم بگسلد و از هلاکتی که به او می‌رسد، فریاد می‌کشد: اى واى بر من.