از موارد دیگری که می‌توان از آن استجماع قانون کرد، گزارشی است که از فعل استاد رسیده باشد و پس از آن، الگوبرداری از این کار، توصیه شده باشد. این نوع استجماع، از موارد استثناء در «فعل استاد» است که بحثش در فصل هشتم خواهد آمد.
نمونه‌ی 1 (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ الله (علیه‌السلام) قَالَ: «إِنَّ رَسُولَ الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) کانَ إِذَا صَلَّى الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ أَمَرَ بِوَضُوئِهِ وَ سِوَاکهِ یُوضَعُ عِنْدَ رَأْسِهِ مُخَمَّراً فَیَرْقُدُ مَا شَاءَ الله. ثُمَّ یَقُومُ فَیسْتَاک وَ یَتَوَضَّأُ وَ یُصَلِّی أَرْبَعَ رَکعَاتٍ. ثُمَّ یَرْقُدُ ثُمَّ یَقُومُ فَیسْتَاکُ وَ یَتَوَضَّأُ وَ یُصَلِّی أَرْبَعَ رَکعَاتٍ. ثُمَّ یَرْقُدُ حَتَّى إِذَا کانَ فِی وَجْهِ الصُّبْحِ قَامَ فَأَوْتَرَ ثُمَّ صَلَّى الرَّکعَتَینِ». ثُمَّ قَالَ: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ الله أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»1
…………………………………………….
1. کافی، محدث کلینی، جلد 3، صفحه‌ی 445. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: استاد اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) چون نماز عشاء می‌خواندند، امر می‌کردند ظرف آب سرپوشیده‌ای و مسواکشان را در کنار سرشان بگذارند. پس می‌خوابیدند چندان که خدا می‌خواست. پس بلند می‌شدند و مسواک می‌زدند و وضو می‌گرفتند و چهار رکعت نماز می‌خواندند. سپس می‌خوابیدند. سپس بر می‌خاستند و مسواک می‌زدند و وضو می‌گرفتند و چهار رکعت نماز می‌خواندند. سپس تا نزدیک صبح می‌خوابیدند. آنگاه بر می‌خاستند و نماز وتر و دو رکعت [نافله‌ی صبح] می‌خواندند. سپس فرمودند: یقیناً براى شما در [روش و رفتار] پیامبر خدا الگوى نیکویى است.