بر طبق بنای عقلا، تأکید، دلالت بر اهمیت موضوع دارد و بیشتر بودن عواملی که افاده‌ی تأکید می‌کند، رتبه‌ی قانون در مرحله‌ی عمل را بالا می‌برد.
اقسام تأکید (اعم از لفظی و معنوی) عبارتند از:
اقسام تأکید: قَسَم
یعنی هر گاه موضوعی با قسم همراه شده باشد، نشان از تأکید آن موضوع دارد.
نمونه‌ی 1: (حدیث): قَالَ رَسُولُ اللهِ (صلّی الله علیه و آله و سلّم): «لَیسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الحَوْضَ لَا وَ اللهِ لَیسَ مِنِّی مَنْ یَشْرَبُ مُسْکِراً لَا یَرِدُ عَلَیَّ الحَوْضَ لَا وَ اللهِ»1
نمونه‌ی 2: (حدیث): عَنْ أَبِی عَلِی بْنِ رَاشِدٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی الحَسَنِ (علیه‌السلام) جُعِلْتُ فِدَاک إِنَّک کتَبْتَ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ الفَرَجِ تُعَلِّمُهُ أَنَّ أَفْضَلَ مَا تَقْرَأُ فِی الفَرَائِضِ بـِ «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ» وَ «قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ» وَ إِنَّ صَدْرِی لَیَضِیقُ بِقِرَاءَتِهِمَا فِی الفَجْرِ فَقَالَ (علیه‌السلام): «لَا یَضِیقَنَّ صَدْرُکَ بِهِمَا فَإِنَّ الفَضْلَ وَ اللهِ فِیهِمَا»2
نمونه‌ی 3: (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام) قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَبِی فَقَالَ یا ابْنَ رَسُولِ اللهِ إِنِّی ابْتُلِیتُ بِبَلَاءٍ فَادْعُ اللهَ لِی فَقِیلَ لَهُ إِنَّهُ یؤْتَى فِی دُبُرِهِ فَقَالَ: «مَا أَبْلَى اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهَذَا الْبَلَاءِ أَحَداً لَهُ فِیهِ حَاجَةٌ» ثُمَّ قَالَ أَبِی: «قَالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا یَقْعُدُ عَلَى إِسْتَبْرَقِهَا وَ حَرِیرِهَا مَنْ یُؤْتَى فِی دُبُرِهِ»3
نمونه‌ی 4: (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیه‌السلام) أَنَّهُ قَالَ: دَخَلَ عَدِی بْنُ ثَابِتٍ الْأَنْصَارِی عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیه‌السلام) فِی یوْمِ النِّصْفِ مِنْ رَجَبٍ وَ هُوَ یصَلِّی فَلَمَّا سَمِعَ حِسَّهُ أَوْمَى بِیدِهِ إِلَى خَلْفِهِ أَنْ قِفْ. قَالَ عَدِی: فَوَقَفْتُ فَصَلَّى أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ لَمْ نَرَ أَحَداً صَلَّاهَا قَبْلَهُ وَ لَا بَعْدَهُ. فَلَمَّا سَلَّمَ بَسَطَ یدَهُ وَ قَالَ: «اللهُمَّ یا مُذِلَّ کلِّ جَبَّارٍ» ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیَّ فَقَالَ: «یا عَدِی أَ سَمِعْتَ؟» قُلْتُ: نَعَمْ. قَالَ: «أَ حَفِظْتَ؟» قُلْتُ: نَعَمْ. قَالَ: «وَیحَکَ احْفَظْهُ وَ أَعْرِبْهُ فَوَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّ وَ نَصَبَ الْکَعْبَةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ مَا هُوَ عِنْدَ أَحَدٍ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ لَا دَعَا بِهِ مَکرُوبٌ إِلَّا نَفَّسَ اللهُ کُرْبَتَه»4
نمونه‌ی 5 (حدیث): عَنِ النَّبِی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) قَالَ: وَ مَنْ صَلَّى فِی اللَّیلَةِ الْحَادِیةِ وَ الْعِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ سِتَّ رَکَعَاتٍ… وَ الَّذِی نَفْسِی بِیدِهِ وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیاً إِنَّ مَنْ یُحِبُّنِی وَ یُحِبُّ اللهَ فَصَلَّى بِهَذِهِ الصَّلَاةِ وَ إِنْ کَانَ یُعْجِزُ عَنِ الْقِیامِ فَیُصَلِّی قَاعِداً…»5
…………………………………………..
1. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، جلد 4، صفحه‌ی 25. ترجمه: استاد اعظم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: از من نیست کسی که نمازش را سبک بشمارد. به خدا قسم در نزد حوض بر من وارد نخواهد شد. از من نیست کسی که مست‌کننده بنوشد. به خدا قسم در نزد حوض بر من وارد نخواهد شد.
2. کافی، محدث کلینی، جلد 3، صفحه‌ی 315. ترجمه: راوی می‌گوید به امام کاظم (علیه‌السلام) عرض کردم: فدایتان شوم شما به محمد بن فرج نامه نوشته و یادش داده‌اید که بافضیلت‌ترین سوره در نمازهای واجب، سوره‌ی قدر و توحید است ولی من با خواندن آنها در نماز صبح، [چون خیلی زود نمازم به پایان می‌رسد،] دلم تنگ می‌شود. حضرت فرمودند: هرگز سینه‌ات را به خاطر خواندن این دو سوره تنگ مکن که به خدا قسم، برتری در آن‌دو است.
3. محاسن، محدث برقی، جلد 1، صفحه‌ی 112. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: مردی به نزد پدرم آمد و عرض کرد: ای پسر پیامبر خدا، من به بلایی دچار شده‌ام، برایم دعا کن. کسی گفت: این شخص مفعول واقع می‌شود. حضرت فرمودند: خدای تعالی هیچ بنده‌ای که بخواهدش را به این بلا گرفتار نمی‌کند. سپس پدرم فرمودند: خدای عز و جل فرموده است: به عزت و جلالم قسم، کسی که مفعول واقع شود، بر استبرق و حریر بهشت ننشیند.
4. اقبال الاعمال، سید بن طاووس، جلد 3، صفحه‌ی 238. ترجمه: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: عدی بن ثابت در روز نیمه‌ی رجب بر امیر المؤمنین (علیه‌السلام) وارد شد و دید آن حضرت نماز می‌خوانند. چون حضرت حس کردند که آمده، با دست اشاره کردند که پشت سرشان بماند. عدی می‌گوید ایستادم و آن حضرت چهار رکعت نماز خواندند که ندیده بودم کسی قبل و بعد از ایشان چنان نمازی بخواند. چون سلام دادند، دست‌هایشان را گشودند و فرمودند: ای ذلیل‌کننده‌ی هر ستمگر … سپس رو به من کردند و فرمودند: ای عدی، آیا [آنچه من گفتم را] شنیدی؟ عرض کردم: بله. فرمودند: آیا به خاطر سپردی؟ عرض کردم: بله. فرمودند: حفظش کن و به درستی بخوان که قسم به کسی که دانه را شکافت و کعبه را پابرجا ساخت و انسان را از عدم به وجود آورد، این دعا در نزد هیچ کسی از اهل زمین نیست و هیچ غمگینی بدان دعا نمی‌کند مگر این که خدای تعالی غمش را برطرف می‌سازد.
5. اقبال الاعمال، سید بن طاووس، جلد 3، صفحه‌ی 258. ترجمه: هر کس در شب بیست و یکم رجب، شش رکعت نماز بخواند… قسم به کسی که جانم در دست [قدرت] اوست و قسم به کسی که مرا به پیامبری برانگیخت، کسی که مرا و خدای تعالی را دوست دارد، این نماز را بخواند و اگر ناتوان از ایستادن است، نشسته بخواند…