از دیگر مواردی که مفید تأکید در کلام است، نفی کلی به همراه استثناء میباشد. به این معنی که وقتی گویندهای با نفی کردن، وارد کلام میشود و سپس موردی را استثناء مینماید، نشان از مؤکد بودن مورد استثناء شده در نظر گوینده دارد.
نمونهی 1: (حدیث): عَنْ عَبْدِ الله بنِ الفَضْلِ النَّوْفَلِی عَنْ أَحَدِهِمْ (علیهمالسلام): «مَا قَرَأْتُ الحَمْدَ سَبْعِینَ مَرَّةً إِلَّا سَکنَ وَ إِنْ شِئْتُمْ فَجَرِّبُوا وَ لَا تَشُکُّوا»1
نمونهی 2: (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) قَالَ: «مَا مِنْ عَبْدٍ یَقْرَأُ آخِرَ الکهْفِ إِلَّا تَیقَّظَ فِی السَّاعَةِ الَّتِی یُرِیدُ»2
نمونهی 3: (حدیث): عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) قَالَ: «مَا ضَاعَ مَالٌ فِی بَرٍّ وَ لَا بَحْرٍ إِلَّا بِتَضْییعِ الزَّکاةِ وَ لَا یُصَادُ مِنَ الطَّیرِ إِلَّا مَا ضَیّعَ تَسْبِیحَهُ»3
……………………………………………
1. طب الائمه، ابنا بسطام، صفحهی 53. ترجمه: راوی از یکی از استادان منهاج فردوسیان (علیهمالسلام) نقل میکند که فرمودند: سورهی حمد را هفتاد بار [بر دردی] نخواندم مگر این که تسکین یافت و اگر خواستید، تجربهاش کنید و شک مکنید.
2. کافی، محدث کلینی، جلد 2، صفحهی 632. ترجمه: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: هیچ بندهای نیست که آیهی آخر سورهی کهف را بخواند مگر این که در ساعتی که میخواهد، بیدار میشود.
3. کافی، محدث کلینی، جلد 3، صفحهی 505. ترجمه: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: هیچ مالی در خشکی یا دریا تلف نمیشود مگر به واسطهی نپرداختن زکات و هیچ پرندهای شکار نمیشود مگر به خاطر این که تسبیحش را تباه کرده باشد.