از دیگر مواردی که تأکید را میرساند و مؤکد بودن مطلب را افاده میکند، این است که مطلبی بعد از این که مورد امر قرار گرفت، در صورتی که فراموش شود یا به عذر دیگری انجام نشود، قضا داشته باشد یعنی دستور استاد چنین باشد که «اگر نتوانستی انجام دهی، آن را قضا کن».
نمونهی 1: (حدیث): عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ (علیهالسلام) رَجُلٌ نَسِی القُنُوتَ فَذَکرَهُ وَ هُوَ فِی بَعْضِ الطَّرِیقِ؟ فَقَالَ: «یَسْتَقْبِلُ القِبْلَةَ ثُمَّ لْیَقُلْهُ» ثُمَّ قَالَ: «إِنِّی لَأَکرَهُ لِلرَّجُلِ أَنْ یَرْغَبَ عَنْ سُنَّةِ رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) أَوْ یَدَعَهَا»1
نمونهی 2: (حدیث): عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیهالسلام) قَالَ: «لَا بُدَّ مِنْ غُسْلِ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فِی الْحَضَرِ وَ السَّفَرِ فَمَنْ نَسِیَ فَلْیَعِدْ مِنَ الْغَدِ»2
نمونهی 3: (حدیث): عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) عَنِ الرَّجُلِ یَصُومُ صَوْماً قَدْ وَقَّتَهُ عَلَى نَفْسِهِ… فَقَالَ لَا یَصُومُ فِی السَّفَرِ وَ لَا یَقْضِی شَیئاً مِنْ صَوْمِ التَّطَوُّعِ إِلَّا الثَّلَاثَةَ الْأَیامِ الَّتِی کانَ یَصُومُهَا مِنْ کُلِّ شَهْرٍ وَ لَا یَجْعَلُهَا بِمَنْزِلَةِ الْوَاجِبِ»3
…………………………………………
1. کافی، محدث کلینی، جلد 3، صفحهی 340. ترجمه: راوی میگوید به امام باقر (علیهالسلام) عرض کردم: مردی قنوت را فراموش کرده و در راه یادش میآید. [وظیفهاش چیست؟] فرمودند: رو به قبله بایستد و بگوید. سپس فرمودند: ناخوش میدارم که کسی از سنت پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) روی برگرداند یا رهایش کند.
2. کافی، محدث کلینی، جلد 3، صفحهی 418. ترجمه: امام باقر (علیهالسلام) فرمودند: چارهای از غسل جمعه در وطن و سفر نیست، پس کسی که فراموش کند، فردایش اعاده نماید.
3. کافی، محدث کلینی، جلد 4، صفحهی 142. ترجمه: راوی میگوید از امام صادق (علیهالسلام) پرسیدم از مردی که روزهی روز مشخصی را بر خودش قرار داده… فرمودند: در سفر روزه نگیرد و چیزی از روزهی مستحب [که نگرفته را لازم نیست] قضا کند مگر سه روزی که در هر ماه [پنجشنبهی اول، چهارشنبهی وسط و پنجشنبهی آخر] روزه میگرفته، ولی [این سه روز را] به منزلهی واجب قرار ندهد.