اگر برخی روایات، موضوعی را به طور مطلق، جایز معرفی کرده و برخی دیگر، مصادیق یا نوع خاصی را نهی کرده بود، در منهاج فردوسیان آن کار را ترک میکنند. یعنی «نهی جزئی» را مقیِّد «رخصت کلی» دانسته و آن موضوع، به طور کلی ترک میگردد.
نمونهی اول: تعارض رخصت مطلق (عمومی) در کشتن مورچه، هر چند آزار نرساند:
● سند 1: عَنْ عُبَیدِ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) مَا تَقُولُ فِی قَتْلِ الذَّرِّ؟ قَالَ: «اقْتُلْهُنَّ إِنْ آذَینَکَ أَوْ لَمْ یُؤْذِینَکَ»1
● سند 2: عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ (علیهالسلام) قَالَ: «لَا بَأْسَ بِقَتْلِ النَّمْلِ آذَینَکَ أَوْ لَمْ یُؤْذِینَکَ»2
با نهی (جزئی ـ مقیِّد) از کشتن مورچههای بیآزار:
● سند 1: عَلِی بْنُ جَعْفَرٍ فِی کتَابِهِ عَنْ أَخِیهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ (علیهالسلام) قَالَ سَالتُهُ عَنْ قَتْلِ النَّمْلَةِ أَ یَصْلُحُ؟ قَالَ: «لَا تَقْتُلْهَا إِلَّا أَنْ تُؤْذِیکَ»3
………………………………………
1. مستطرفات السرائر، ابن ادریس، صفحهی 39؛ وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، جلد 11، صفحهی 535. ترجمه: راوی میگوید: از امام صادق (علیهالسلام) از کشتن مورچههای ریز پرسیدم. فرمودند: چه تو را آزار دهند و چه آزارت ندهند، آنان را بکش.
2. مستطرفات السرائر، ابن ادریس، صفحهی 39؛ وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، جلد 11، صفحهی 535. ترجمه: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: کشتن مورچه ـ چه آزارت دهند و چه آزارت ندهند ـ اشکال ندارد.
3. مسائل علی بن جعفر، صفحهی 157؛ وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، جلد 11، صفحهی 536. ترجمه: راوی میگوید از امام کاظم (علیهالسلام) از کشتن مورچه پرسیدم. فرمودند: مکش، مگر این که تو را آزار دهند.