حاج فردوسی

فردا اولین پنجشنبه از ماه قمری است، روزه‌اش فراموش نشود.

سؤال: آیا می‌توانیم به اصحاب منهاج فردوسیان به طور کامل اعتماد کنیم؟

تفصیل سؤال: تعاملات انسانی، اقتضا می‌کند تا انسان‌ها به یکدیگر اعتماد کنند. در زمانه‌ای که اعتماد کردن به افراد، بسیار سخت شده و دستِ پاک، چشمِ پاک و قلبِ پاک، به ندرت پیدا می‌شود، آیا می‌توانیم به کسانی که خود را منهاجی می‌دانند، اعتماد کامل کرده و رازها، دارایی یا ناموس خود را به آنان بسپاریم؟

جواب: منهاجی معصوم نیست؛ بلکه در راه معصوم شدن است. پس نباید به کسی که منهاجی است و آثار صدق از گفتار و رفتارش هویداست، اعتماد کامل نمود؛ زیرا برخی افراد، ایمانشان عاریه است و احتمال دارد با رسیدن به امانت درشت، خیانت را برگزیند. به همین لحاظ است که شرع مقدس، از اعتماد کامل کردن به برادر (حتی اگر کاملاً شناخته شده باشد)، نهی نموده است. امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند:
«لَا تَثِقْ بِأَخِیکَ کُلَّ الثِّقَةِ» [کافی، محدث کلینی، جلد 2، صفحه‌ی 672، باب النوادر]
ترجمه: به برادرت کاملاً اعتماد مکن.
و همچنین فرمودند:
«لَا یَطَّلِعُ صَدِیقُکَ مِنْ سِرِّکَ إِلَّا عَلَی مَا لَوِ اطَّلَعَ عَلَیهِ عَدُوُّکَ لَمْ یَضُرَّکَ فَإِنَّ الصَّدِیقَ رُبَّمَا کَانَ عَدُوًّ» [وسائل الشیعة، محدث عاملی، جلد ‏12، صفحه‌ی 147، باب کراهة ذهاب الحشمة بین الإخوان بالکلیة]
ترجمه: دوستت را بر رازت مطلع مساز مگر آن رازی که اگر دشمنت بر آن اطلاع یابد، تو را زیان نرساند، که همانا دوست، گاهی دشمن می‌شود.

سؤال: انحرافات فکری و عملی اصحاب منهاج فردوسیان، پای چه کسی حساب می‌شود؟

تفصیل سؤال: گاهی اوقات، برخی انحرافات فکری و عملی از برخی افراد مشاهده می‌شود، در حالی که خود را منهاجی معرفی می‌کنند. این انحرافات و بدرفتاری‌ها، چه توجیهی دارد و آیا می‌توان به حساب منهاج فردوسیان گذاشت؟

جواب: برای اشکالات فکری و عملی این افراد، چند احتمال داده می‌شود که برخی از آنان به شرح زیر است:

دسته‌ی اول: شاید منهاج فردوسیان را شروع کرده‌اند ولی هنوز به مرحله‌ی استقرار نرسیده‌اند، پس برخی انحرافات فکری یا مفاسد اخلاقی، بر اثر غلبه‌ی غریزه، پیش آمده باشد.

دسته‌ی دوم: شاید ایمانشان عاریه است و همین، موجب شده ولو سالیان درازی در مسیر منهاج فردوسیان باشند، ولی در نهایت، همچون مار که پوست می‌اندازد، از ایمان خارج شده و با تکیه بر سابقه‌ی منهاجی خود، دست به اقدامات فسادانگیز بزنند.

دسته‌ی سوم: شاید برنامه‌ای از قبل طراحی شده در کار باشد که بخواهند افرادی را به عنوان منهاجی، معرفی کرده و سپس با برگشت دادن آنان به دامن فساد و بی‌تقوایی، چهره‌ی زیبای اصحاب منهاج فردوسیان را مخدوش ساخته و مشوّه جلوه دهند.
در هر حال، نباید انحرافات اخلاقی و عملی منسوبین به دین و مکتب خاصی را به پای آموزه‌های آن مکتب گذاشت، بخصوص اگر مانند منهاج فردوسیان، نورٌ علی نور بوده و سراسر، هدایت و رشد باشد.
به عبارت دیگر، کارهای خوبشان را باید به حساب منهاجی شدنشان گذاشت. یعنی تمام تغییرات مثبتی که بعد از منهاجی شدن، برای اصحاب منهاج فردوسیان ایجاد می‌شود را باید به حساب نورانیت منهاج فردوسیان گذاشت؛ ولی رفتار و گفتار بدشان، حتماً و قطعاً به حساب خودشان گذاشته می‌شود.
تأکید می‌کنیم همانطور که نمی‌توان رفتار و گفتار ناصالح مسلمانان را به حساب اسلام عزیز و قرآن کریم گذاشت، نمی‌توان رفتار و گفتار ناصالح اصحاب منهاج فردوسیان را به حساب منهاج فردوسیان گذاشت.

سؤال: آیا منهاجی می‌تواند مطالعات متفرقه‌ی مذهبی داشته باشد؟

جواب: هر گاه قوانین طبقات اول تا ششم را مراعات کند، می‌تواند مطالعات متفرقه‌ی مذهبی داشته باشد؛ ولی به طور کلی، مطالعه‌ی غیر از قواعد نظری و قوانین عملی یا شرح قواعد نظری و قوانین عملی منهاج فردوسیان، موجب پراکندگی خیال می‌شود.

سؤال: محدوده‌ی تذکر اصحاب منهاج فردوسیان به یکدیگر چقدر است؟

تفصیل سؤال: آیا تذکر اصحاب منهاج فردوسیان به یکدیگر، باید محدود به مراعات قوانین طبقات اول تا ششم باشد یا قوانین طبقات هفتم تا دهم را هم می‌توانند به هم تذکر دهند؟

جواب: هر گاه یکدیگر را بشناسند و از میزان پیشرفت یکدیگر آگاه باشند، می‌توانند در همان محدوده، به یکدیگر تذکر بدهند.

سؤال: منهاجی چه قوانینی را علنی و چه قوانینی را مخفیانه انجام دهد؟

جواب: قوانین طبقات اول تا ششم را می‌توان بدون دغدغه، در ملأ عام انجام داد؛ ولی بهتر است قوانین طبقات هفتم تا دهم، به صورت مخفیانه مراعات شود. البته بدون قصد خودنمایی و ترس از ریا، مراعات قوانین طبقات هفتم تا دهم نیز در آشکار، اشکال ندارد.

سؤال: آیا منهاجی شدن منجر به دیدن رؤیاهای صادقه و مکاشفات روحی ‌می‌شود؟

جواب: معمولاً بعد از اندکی که اصحاب منهاج فردوسیان به قواعد نظری معتقد شده و قوانین عملی منهاج فردوسیان را مراعات کنند، درهای مکاشفات روحی و علمی و همچنین رؤیاهای صادقه به رویشان باز ‌می‌شود‌. البته این امر ارتباط مستقیم با استعداد خدادادی برای مکاشفه و رؤیا دارد‌. یعنی بعضیها زودتر و بیشتر و واضحتر میبینند و بعضیها دیرتر و کمتر و غیر واضح‌ می‌بینند؛ ولی باید توجه داشت که خواب و مکاشفه، مقصد یا مقصود منهاجی از حرکت بر طبق این نظام جامع تربیتی نیست‌.

سؤال: آیا منهاجی می‌تواند پُست اجرایی بگیرد؟

جواب: وارد شدن در صحنه‌ی اجتماع و بویژه سیاست، دغدغه و مسئولیت زیادی برای منهاجی ایجاد می‌کند. از یک سو، باید مراقبه‌اش را بسیار زیاد کند تا به انواع و اقسام آلودگی‌های اجتماعی و سیاسی، آلوده نشود. افزودن بر مراقبه، فرسودگی زیادی به همراه دارد.
از سوی دیگر، هر مقدار هم که مراقب باشد، ناخواسته پرونده‌اش را پُر از مطالبه‌ی مردم و ذمّه‌اش را مشغول حقوق فراوان می‌نماید.
بدین لحاظ، ورود به عرصه‌های اجتماعی و بویژه سیاسی، به اصحاب منهاج فردوسیان توصیه نمی‌شود. البته اگر منهاجی، به حقیقتِ طلب و شوق لازم برای رسیدن به درجات عالیه‌ی بهشت رسیده باشد، خودش متوجه می‌شود که نباید بارَش را سنگین و راهش را پر ایستگاه و گردنه کند.
شوق وصال به درجات عالیه‌ی بهشت، رهبر درونی منهاجی برای دوری از مناصب و مقامات دنیویه است. شوق درونی، به منهاجی می‌آموزد که اگر می‌خواهد راهش روشن و بارَش سبک باشد، نباید در تقسیم بیت المال مسلمانان، سهیم شود؛ در حالی که هیچ مدیریت اجرایی‌ای نیست مگر این که گرفتار تقسیم بیت المال است.

سؤال: آیا اصحاب منهاج فردوسیان، باید عُشریّه بدهند؟

تفصیل سؤال: آیا مانند برخی فرقه‌های تصوّف که صوفیان، یک دهم درآمدشان با نام «عُشریّه» را به قطب می‌دهند، اصحاب منهاج فردوسیان باید قسمتی از درآمد خود را به حاج فردوسی یا دفتر مرکزی منهاج فردوسیان بدهند؟

جواب: یکی از بدعت‌های صوفیه، گرفتن یک‌دهم از در آمد صوفیان است و ادعا میکنند پرداخت این مبلغ، از دادن خمس و زکات شرعیِ مال، کفایت می‌کند! یعنی اگر صوفی یک‌دهم از درآمد خود را به قطب و خانقاه مرکزی فرقهشان بپردازد، دیگر نیازی به این که خمس بدهد یا زکات بپردازد، ندارد‌.
حاج فردوسی و دفتر مرکزی منهاج فردوسیان از اینگونه بدعتها و بدعت‌گذارانش بیزارند و دادن و گرفتن مال به این صورت را مشمول نهیِ قرآنیِ
«وَ لا تَأْکلُوا أَمْوالَکُمْ بَینَکُمْ بِالباطِل‏» [ سوره‌ی نساء، آیه‌ی 29]
ترجمه: اموال همدیگر را به ناروا مخورید.
می‌شمارند‌.
پس با صراحت و قاطعیت اعلام ‌می‌شود هیچگونه کمک مادی اعم از نقدی و غیر نقدی به هیچ عنوانی، مانند «حق عضویت» یا «شهریه» از اصحاب منهاج فردوسیان دریافت نمی‌شود و هیچ وقت نباید دریافت شود‌.
البته پرداخت خمس بر طبق رساله‌ی توضیح المسائل، به جای خود محفوظ است‌. همچنین پرداخت زکات برای کسانی که زکات به آنان تعلق میگیرد، با شرایط خاص آن، باید صورت گیرد و ربطی به دفتر مرکزی منهاج فردوسیان و حاج فردوسی ندارد‌.

سؤال: منهاجی در چه مسائلی به «مرجع تقلید» نیاز دارد؟

جواب:‌ دستورات عملی در منهاج فردوسیان، به دو بخش، تقسیم می‌شود؛ یکی دستورالعمل‌های واضح و مسلّم که در کتاب «قوانین عملی منهاج فردوسیان» آمده است و دیگری، دستورالعمل‌های ناواضح و نامسلّم که در «رساله‌ی توضیح المسائل منهاج فردوسیان» آمده است.
منهاجی در بخش اول، (واضحات و مسلّمات) نیازی به مرجع تقلید ندارد و در بخش دوم، (ناواضحات و نامسلّمات)، باید در هر موضوع خاص، بین نظر مراجع تراز اول، به نظری که نزدیک‌تر به احتیاط است، عمل نماید.
نکته‌‌ی مسرت‌افزا این است که منهاجیون و منهاجیات عالی‌همت، می‌توانند با مراجعه به «رساله‌ی توضیح المسائل منهاج فردوسیان» از دغدغه‌ی یافتن نزدیک‌ترین فتوا به احتیاط، بی‌نیاز شوند.

سؤال: آیا اصحاب منهاج فردوسیان نیازی به درس اخلاق دارند؟

تفصیل سؤال: با توجه به این که اصحاب منهاج فردوسیان، تمام قواعد نظری و قوانین عملی این نظام تربیتی را در اختیار دارند، آیا نیازی به حضور در جلسات موعظه و درس اخلاق دارند؟

جواب: تذکر و موعظه خوب است و همه‌ی انسان‌ها،‌ در هر سطحی از دانایی که باشند، نیازمند تذکرات اخلاقی هستند. خدای تعالی بارها در قرآن کریم، به استاد اعظم (صلّی ‌الله ‌علیه ‌و آله ‌و سلّم) دستور می‌دهد که دیگران را یادآور شوند؛ می‌فرماید:
«فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخافُ وَعیدِ» [سوره‌ی ق، آیه‌ی 45]
ترجمه: پس به وسیله‌ی قرآن، کسانی را که از تهدید من می‏ترسند، بیم ده.
و همچنین می‌فرماید:
«فَذَکِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّکْری» [سوره‌ی اعلی، آیه‌ی 9]
ترجمه: پس [مردم را] اندرز ده، اگر اندرز سودمند افتد.
و همچنین می‌فرماید:
«فَذَکِّرْ إِنَّما أَنْتَ مُذَکِّرٌ» [سوره‌ی غاشیه، آیه‌ی 21]
ترجمه: پس تذکر ده، که تو فقط تذکر دهنده‏‌ای.
و همچنین می‌فرماید:
«وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْری‏ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنینَ» [سوره‌ی ذاریات، آیه‌ی 55]
ترجمه: و پند ده؛ زیرا پند به مؤمنان سود می‏‌دهد.
اما باید توجه داشت که معلم اخلاق، آلوده به افکار صوفیانه نباشد و به جای نزدیک کردن منهاجی به مبانی روشن و متقن منهاج فردوسیان، او را به مبانی انحرافی صوفیه نزدیک ننماید.