سؤال: آیا می‌توان با التماس دعا، سرنوشت را تغییر داد؟
جواب: اگر منظور از سرنوشت، تقدیراتی باشد که برای انسان از ملکوت عالَم نوشته می‌شود، بر طبق روایات معتبر، می‌توان آن را با «التماس دعا» تغییر داد. برخی از روایاتی که به تأثیر دعا در تغییر سرنوشت اشاره دارد، چنین است:
روایت اول: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلّم): «إِنَّ الْحَذَرَ لَا یُنْجِی مِنَ الْقَدَرِ وَ لَکِنْ یُنْجِی مِنَ الْقَدَرِ، الدُّعَاءُ؛ فَتَقَدَّمُوا فِی الدُّعَاءِ قَبْلَ أَنْ یَنْزِلَ بِکُمُ الْبَلَاءُ. إِنَّ اللَّهَ یَدْفَعُ بِالدُّعَاءِ مَا نَزَلَ مِنَ الْبَلَاءِ وَ مَا لَمْ یَنْزِلْ» [دعوات راوندی، صفحه‌ی 284]
ترجمه: مراعات نکات ایمنی، از قَدَر نجات نمی‌دهد؛ ولی آن چیزی که از قَدَر نجات می‌دهد، دعاست. پس دعا کنید قبل از این که بلا بر شما فرود آید که خداوند، با دعا، بلاهایی که فرود آمده و [هنوز] فرود نیامده را برطرف می‌سازد. (از این روایت، معلوم می‌شود با دعا، می‌توان از فرود آمدن بلاهایی که هنوز فرود نیامده، جلوگیری کرد)
روایت دوم: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام): «اِدْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ عَنْکُمْ بِالدُّعَاءِ قَبْلَ وُرُودِ الْبَلَاءِ» [عیون الحکم و المواعظ، لیثی، صفحه‌ی 93، الفصل الرابع بلفظ الأمر فی خطاب الجمع]
ترجمه: موج‌های بلا را قبل از این که برسد، با دعا، برگردانید. (از این روایت نیز معلوم می‌شود دفع سرنوشت‌های ناخوشایند، با دعا امکان دارد.)
روایت سوم: کانَ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَیْنِ عَلَیهِمَا السَّلامُ یَقُولُ: «اَلدُّعاءُ یَدْفَعُ الْبَلاءَ النَّازِلَ وَ ما لَمْ یَنْزِلْ». [کافى شریف، جلد 2، صفحه‌ی 469، باب أن الدعاء یردّ البلاء، حدیث 5]
ترجمه: دعا، بلایی که فرود آمده و بلایی که فرود نیامده را دفع می‌کند. (یعنی دعا، علاوه بر این که بلا را از بین می‌برد، جلوی فرود آمدنِ بلای جدید را می‌گیرد)
روایت چهارم: قَالَ الصّادِقُ (علیه‌السلام): «مَنْ تَخَوَّفَ مِنْ بَلَاءٍ یُصِیبُهُ فَتَقَدَّمَ فِیهِ بِالدُّعَاءِ لَمْ یُرِهِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِکَ الْبَلَاءَ أَبَداً». [کافی شریف، جلد 2، صفحه‌ی 472، باب التقدم فی الدعاء، حدیث 2]
ترجمه: هر کسی که از برخورد بلایی بترسد و دعا کند، خداوند (عزّ و جلّ) هرگز آن بلا را به او نشان نخواهد داد. (این روایت هم تأییدی بر این معناست که می‌توان سرنوشت را با دعا، تغییر داد)
روایت پنجم: سَمِعْتُ أبَاالْحَسَنَ عَلَیهِ السَّلامُ یَقُولُ: «إنَّ الدُّعاءَ یَرُدُّ ما قَدْ قُدِّرَ وَ ما لَمْ یُقَدَّرْ، قُلْتُ وَ ما قَدْ قُدِّرَ عَرَفْتُهُ، فَما لَمْ یُقَدَّرْ؟ قالَ: حَتّى لایَکُونَ». [کافى شریف، جلد 2، صفحه‌ی 469، باب أن الدعاء یردّ البلاء، حدیث 2]
ترجمه: راوی می‌گوید از امام کاظم (علیه‌السلام) شنیدم مى‌فرمودند: همانا دعا بر مى‌گرداند آنچه را مقدّر شده و آنچه را مقدّر نشده است. عرض کردم: مقدّر شده را دانستم، مقدّر نشده کدام است؟ فرمودند: تا این که مقدّر نشود. (یعنی با دعا، می‌توان جلوی نوشتن سرنوشت شوم را گرفت تا نوشته نشود)
تذکر مهم: برای تغییر سرنوشت با التماس دعا، نباید درخواست کلی و مبهم داد؛ یعنی نباید التماس دعا برای «عاقبت به‌خیری»، «خوشبخت شدن»، «ثروت‌مند شدن» و مانند اینها داد، بلکه باید موضوعاتی که منجر به این مفاهیم کلی و مبهم می‌شود را درخواست نمود. (بنگرید به: مستجاب نشدن التماس دعای مبهم)